اثرات تلقیح ریزوبیوم بر سیستم آنتی‌اکسیدانی گیاه شبدر تحت آلودگی گاز دی ‌اکسید گوگرد

  مقدمه: ریزوباکتری ‌ های محرک رشد گیاه، باکتری‌های مفیدی هستند که می‌توانند سبب مقاومت گیاهان به تنش‌های مختلف شوند. یکی از این تنش‌ها، آلودگی SO2 هوا است. دی‌اکسیدگوگرد به عنوان یک آلاینده آسیب‌رسان قوی هوا شناخته شده که رشد گیاهان را محدود می‌کند. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات تلقیح باکتریایی با ریزوبیوم استاندارد و بومی بر رشد ریشه و فعالیت و کارایی آنتی‌اکسیدان‌های شبدر ایرانی تحت آلودگی SO2 هوا است .   مواد و روش ‏‏ ها: در این پژوهش، گیاهان 31 روزه (تلقیح‌شده و تلقیح‌نشده با ریزوبیوم) در معرض غلظت‌های مختلف گاز SO2 (صفر به عنوان شاهد، 5/0، 1، 5/1 و ppm 2) به مدت 5 روز متوالی و هر روز 2 ساعت قرار گرفتند .   نتایج: نتایج نشان داد که غلظت‌های مختلف SO2 اثرات معنی‌داری بر وزن ریشه و سیستم آنتی‌اکسیدانتی شبدر دارد. با افزایش غلظت SO2 ، به طور معنی‌داری نسبت به کنترل وزن تر و خشک کاهش، میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی ( I% ) افزایش، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی ( IC50 )کاهش و فعالیت SOD ، CAT و GPX افزایش یافت. تلقیح شبدر با ریزوبیوم بومی و استاندارد وزن ریشه را افزایش داد و اثر معنی‌داری بر فعالیت و کارایی آنتی‌اکسیدانت‌ها نشان نداد؛ ولی اثرات متقابل تلقیح ریزوبیومی و تیمار SO2 بطور معنی‌داری اثرات منفی غلظت‌های بالای گاز را بر رشد ریشه، فعالیت و کارایی آنتی‌اکسیدان‌ها کاهش داد. شدت تغییر سیستم آنتی‌اکسیدانتی تحت تنش آلودگی SO2 در گیاهان تلقیح‌شده کمتر از گیاهان تلقیح‌ نشده بود .   بحث و نتیجه ‏ گیری: در نتیجه، افزایش غلظت SO2 سبب کاهش وزن ریشه، افزایش فعالیت و کارایی آنتی‌اکسیدانتی شبدر شد. تلقیح با ریزوبیوم با افزایش رشد ریشه، اثرات آلودگی SO2 بر سیستم آنتی‌اکسیدانی را کاهش می‌دهد .  

کلیدواژه ها:

آلودگی SO2 ، ریزوبیوم ، شبدر ، فعالیت آنتی‌اکسیدانت ، کارایی آنتی‌اکسیدانت