بررسی ساختار صوری عقدنامه‌های باقی‌مانده عصر قاجار در یزد

قباله­ های ازدواج، نکاح نامه­ هایی هستند که هویّت ملّی و تاریخی هر ملّت را نشان       می ­دهند. آثار ارزشمندی که به شناخت فرهنگ یا تاریخ ما کمک قابل توجهی می­ کنند؛ زیرا عقدنامه بیانگر مهمترین رکن زندگی ایرانیان یعنی خانواده و امر ازدواج را جنبة حقوقی   می­بخشد. تنوع و زیاد بودن این اسناد به دلیل گستردگی امر ازدواج و محیط مذهبی دورة قاجار، که بر ازدواج به عنوان سنّت الهی و مقدّس و سفارش پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) تأکید داشتند. دین اسلام بر تمام جنبه ­های حقوقی این عقدنامه ها حاکم بوده است و مسلمانان اعتقاد دارند که ازدواج به عنوان نعمتی خداداد زمینه­ ساز تکامل انسان است. بررسی این عقدنامه­ ها در شناخت تاریخ دورة قاجار مؤثر است و تحلیلی درست وآشکار از جنبه­ های مختلف تاریخ این دوره از نظر فرهنگی­، اجتماعی­، اقتصادی­، حقوقی و وجه رایج ایران می­ دهد. عقدنامه سند حقوقی است و از سنّت­های مهمّ ایرانیان بوده که    هنوز در میان ایرانیان رواج دارد. برای پررنگ کردن یا طراحی با استفاده از رنگ و نقش عقدنامه­ ها می­توان به سیر تطوّر هنر تذهیب در عهد قاجار پی برد. در این نکاح­نامه­ ها هنر خطّاطی و نقّاشی و تذهیب و نویسندگی با باورها و اعتقادات دینی و مذهبی مردم عجین شده و با توجّه به وضع مالی خانوادة طرفین ازدواج به شکل­های متفاوتی تولید می­ شده است.  

کلیدواژه ها:

عقدنامه‌های عهد قاجار ، نکاح‌نامه ، قباله‌های ازدواج