جلوه های مکتب رمانتیسم در ادب معاصر عربی و فارسی (مطالعه مورد پژوهش: شعر علی محمود طه و محمد حسین شهریار)

مکتب رمانتیسم، از مکاتب ادبی در جهان معاصر است که مبنای آن بر تخیل فردی و خلاقیت براساس تخیل و عکس­العملی در برابر مکتب کلاسیسم بود. این مکتب، افزون بر غرب، تاثیرات زیادی بر ادبیات فارسی و عربی معاصر نهاد و نیز نظر شاعران و نویسندگان بسیاری را به خود جلب کرده است. از سویی میان پیروان این مکتب در ادبیات فارسی و عربی، همگونی زیادی دیده می­شود. این پژوهش، درصدد است تا با روش توصیفی - تحلیلی محتوا و براساس چارچوب مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی، به بررسی جلوه­های مکتب رمانتیسم در شعر علی محمود طه و سید محمدحسین شهریار در ادبیات عربی و فارسی بپردازد. یافته­ها بیان­گر آن است که دو شاعر در بیان حسرت و اندوه رمانتیکی خود که ناشی از اوضاع نامناسب محیط، وضع آشفته وطن و انبوهی از دردها و حالات غم­انگیز درون خود و مردم جامعه است، به بیان جلوه­های رمانتیکی؛ همچون وطن­دوستی، احساس غم و تنهایی، طبیعت­گرایی، انعکاس ناامیدی­ها، شکایت از روزگار، عشق و یاد معشوق و... پرداخته­اند و در این زمینه، جنبه­های مشترکی باهم دارند. عشق و یاد معشوق از مضامین قابل توجه در شعر دو شاعر است که با شور و اشتیاق درهم آمیخته شده است و از عشق مجازی به عشقی حقیقی می­رسد. طبیعت، گریزگاه آن­ها از غربت و تنهایی، اوضاع نابسامان محیط موجود و ناسازگاری­های روحی و خستگی است.  

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، مکتب رمانتیسم ، شعر معاصر عربی و فارسی ، محمود طه ، شهریار