آزمون نظریه نفرین منابع با رویکرد تحلیل تطبیقی بینکشوری

آثار منابع درآمدی دولت ـ ملتها، بهویژه در دهههای اخیر، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. طرح نظریاتی مانند دولت رانتیر، نفرین منابع طبیعی، و بیماری هلندی در حوزههای مختلف علوم اجتماعی حکایت از این مسئله دارد. در زمینه تبعات وفور منابع مختلف درآمدی دولت دو دیدگاه متناقض مطرح است: عدهای معتقدند وفور منابع تبعات منفی بر ساختار اجتماعی ـ سیاسی کشورها دارد، در نقطه مقابل، مخالفان ایده فوق بر تبعات مثبت وفور منابع بر رشد نهادهای دموکراتیک، قانونگرایی، کارآمدی حاکمیت، ثبات سیاسی و... تاکید کردهاند. نویسندگان این مقاله درصدد برآمدهاند به شکل خلاصه دیدگاههای مطرحشده را ارائه و تبعات صادرات کالاهای اولیه و کمکهای خارجی را با استفاده از N بزرگ آزمون کنند. دادههای مربوط به متغیرهای تحقیق از منابع مختلف بینالمللی برای تمام کشورهایی که دارای دادههای معتبر بودهاند گردآوری و به شکل میانگین برای دوره زمانی ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۹ تحلیل شده است. یافتههای تحقیق ضمن تایید آثار منفی وفور منابع نشان میدهند منابع طبیعی بر میزان ثبات سیاسی و میزان دموکراسی اثر منفی بیشتری دارد، درحالی که تاثیر منفی کمکهای خارجی بر میزان کنترل فساد و حاکمیت قانون بیشتر است و بر میزان دموکراسی تاثیر معنیداری ندارد.

کلیدواژه ها:

صادرات کالاهای اولیه ، کمک خارجی ، کنترل فساد سیاسی ، دموکراسی و اقتدارگرایی ، ثبات سیاسی ، حاکمیت قانون ، تحلیل داده های بین کشوری