شناسایی تیپ های مختلف روزنه برگ نمدار (Tilia spp.) در جنگل های هیرکانی

تحقیق حاضر به منظور شناسایی تیپ های مختلف روزنه و تعیین موقعیت قرارگیری آن نسبت به سلول های اپیدرم در گونه نمدار (Tilia spp.)، انجام شد. نتایج آنالیز طرح آشیانه ای، حاکی از تفاوت معنی دار بین جمعیت های مختلف از نظر صفات طول روزنه، عرض روزنه و مساحت روزنه و عدم تفاوت معنی دار است. بیشترین میزان مساحت روزنه مربوط به جمعیت لوه (شرق جنگل های هیرکانی) و کمترین آن مربوط به جمعیت چمستان است. بررسی همبستگی بین صفات روزنه با مشخصات جغرافیایی رویشگاه نشان داد که با افزایش عرض جغرافیایی و کاهش طول جغرافیایی اندازه روزنه، به ویژه مساحت آن کاهش می یابد. نتایج آنالیز تشخیص، حاکی از مطابقت ۶۰ درصدی بین خصوصیات روزنه با شرایط اکولوژیکی رویشگاه است. چهار تیپ روزنه شامل: آنموسیتیک، آنیزوسیتیک، پاراسیتیک و آنموسیتیک با دیواره سلول های همراه مواج، برای جنس Tilia L. شناسایی شدند. از نظر موقعیت قرار گرفتن روزنه نسبت به سلول های همراه نیز سه تیپ متمایز بسته به شرایط اقلیمی رویشگاه شناسایی گردید. تیپ اول: روزنه پایین تر از سطح سلول های اپیدرم، که در ارتفاعات فوقانی جنگل های هیرکانی و بالاتر از ۲۰۰۰ متر مشاهده شد؛ تیپ دوم: روزنه بالاتر از سلول های سطحی، که در جنگل های هیرکانین شرقی (رویشگاه لوه) دیده شد؛ تیپ سوم: روزنه هم سطح با سلول های اپیدرمی، که برای درختان واقع در رویشگاه های میانی جنگل های شمال کشور (شامل رویشگاه های ولیک بن، واز، چمستان) مشاهده گردید.

کلیدواژه ها:

تنوع ژنتیکی ، ریخت شناسی برگ ، شاخص روزنه ، نمدار (Tilia spp.)