ارزیابی نقشه حساسیت نسبت به فرسایش بر اساس روش تصمیم گیری درختی (مطالعه موردی: حوضه آبریز سمنان)

امروزه، فرسایش خاک به یکی از بزرگ ترین معضل های کشور به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک از جمله سمنان تبدیل شده است. روش های مطالعه و ارزیابی متنوعی برای محاسبه فرسایش خاک و مقابله با آن وجود دارند و بکارگیری روشی سریع و مقرون به صرفه برای ارزیابی مناطق مستعد به فرسایش به منظور توصیف و پایش فرایند کنترل فرسایش ضروری و حیاتی است. در مطالعه حاضر، یکی از روش های سنجش از دور برای توصیف شیوه توزیع تعدادی از عوامل موثر در کنترل فرسایش در حوضه آبریز سمنان استفاده شده است. این حوضه آبریز در شمال دشت کویر و دامنه های جنوبی رشته کوههای البرز قرار دارد و به علت شرایط آب و هوایی، فرایند فرسایش جزو مسائل مهم محیط طبیعی آن است. توپوگرافی، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، ویژگی های خاک و داده های موثر آب و هوایی برای مشخص کردن حساسیت نسبت به فرسایش و تهیه نقشه پایه اقدام های حفاظت آب و خاک استفاده شدند. روش تصمیم گیری درختی برای جمع کردن و ترکیب وزن شاخص های کنترل فرسایش استفاده شد. وزن های اختصاص یافته به هر یک از واحدهای فضایی، میزان حساسیت به فرسایش را بیان می کند. سه نقشه از سه ترکیب متفاوت عوامل کنترلی فرسایش در منطقه مطالعه شده استخراج شدند و برای بهینه کردن ارزیابی کیفی حساسیت نسبت به، هر یک از ترکیبات ایجاد شده بسته به توزیع شاخص های دربرگیرنده فرایند فرسایشی بحث و ارزیابی شدند. در این منطقه، حساسیت نسبت به فرسایش خاک به طور عمده با پوشش گیاهی مرتبط است و پیش بینی می شود بخش هی جنوبی و جنوب شرقی منطقه به علت فقر پوشش گیاهی با افزایش میزان فرسایش همراه شوند. مساحت کلاس حساسیت زیاد فرسایش در هر سه نقشه الگوسازی شده بیش از ۷۵ درصد و برای داده های مشاهده ای نیز این مساحت در هر سه نقشه بیش از ۷۱ درصد است. نتایج ارزیابی نشان می دهند در هر سه نقشه، همبستگی بیش از ۹۹ درصد بین داده های حاصل از الگوسازی و داده های آزمون وجود دارد.

کلیدواژه ها:

رسوب ، فرسایش ، سنجش از دور ، الگوسازی ، سمنان