موقعیت چینه­شناختی و تحلیل بافتی سنگ­های آتشفشانی نوار آتشفشانی- رسوبی عباس­آباد، شمال شرق شاهرود

       نوار آتشفشانی- رسوبی عباس آباد، واقع در لبه­ شمال شرقی زون ساختاری ایران مرکزی، از داورزن در غرب سبزوار تا میامی در شرق شاهرود امتداد داشته و سپس با تغییر جهت به سوی جنوب، به نوار ماگمایی معلمان - ترود- بیارجمند در جنوب و جنوب شرق شاهرود متصل می­شود. توالی چینه­شناسی این نوار در محدوده داورزن- عباس آباد از پایین به بالا از سنگ­های رسوبی آواری پالئوسن- ائوسن(کنگلومرا، ماسه­سنگ، سیلتستون، شیل و گل­سنگ)، تناوب گدازه­های بازالتی- آندزیتی کالکوآلکالن پتاسیم متوسط تا بالا و آذرآواری­های وابسته، به همراه میان ­لایه­های رسوبی (شیل توفی، ماسه­سنگ توفی، شیل، سیلتستون، ماسه­سنگ، کنگلومرا و آهک­نومولیت­دار) به سن ائوسن میانی- بالایی و سنگ­های رسوبی آواری الیگوسن (کنگلومرا، ماسه­سنگ، سیلتستون و شیل) تشکیل شده­اند. مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی حاکی از برونریزی آرام گدازه­هایی با ترکیب اولیوین­بازالت، تراکی بازالت تا تراکی­آندزیتی در یک حوضه ناپایدار، از خشکی تا دریایی بسیار کم­عمق (لاگون و دریای باز) در ائوسن میانی- فوقانی است. حضور روزن داران بدون منفذ در برخی افق­ها، بیانگر محیط لاگونی محصور با انرژی کم، شوری و شدت نور بالاست. درحالی که همراهی روزنداران منفذدار مانند نومولیت­های کوچک با روزنداران بدون منفذ، بیانگر ته­نشست رسوبات در محیط لاگونی نیمه محصور است. در بعضی لایه­ها، روزنداران منفذدار بزرگ مانند نومولیت­های کشیده با دیواره­های نازک دیده می­شوند که نشانگر بخش­های کم­عمق دریای باز با شوری عادی و انرژی کم، می­باشد. طیف ترکیبی سنگ­های آتشفشانی مورد مطالعه، بیانگر خط نزول مایع (تفریق مذاب) در یک سری تفریقی از اولیوین­بازالت تا تراکی­آندزیت می­باشد. تنوع بافتی، تغییر و تحولات پیوسته شامل ظهور و حذف برخی کانی­ها و حضور بافت­های ناتعادلی بیانگر مسیر پیچیده شکل­گیری ماگما، وقوع فرایندهای صورت­گرفته در آشیانه­ ماگمایی و صعود ماگمای گوشته­ای است.   

کلیدواژه ها:

چینه­شناسی ، سنگ­های آتشفشانی ، ائوسن ، عباس­آباد ، شاهرود