عوامل موثر، روند و پیامدهای انتخابات مجلس چهاردهم شورای ملی در کرمانشاه

برکناری رضاشاه از قدرت، تکان سختی به ساختار سیاسی کشور وارد آورد و مرحله تازه­ای از فعالیت پارلمان، احزاب، گروه ­ها، جریان­ های داخلی، اقشار و طبقات اجتماعی در عرصه سیاسی و اجتماعی آغاز گردید. انتخابات مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در انتخاب وکلای موردنظر خویش در تهران و دیگر نقاط کشور هم از این تحولات و تکانه، بی­ نصیب نماند و هر یک از مراجع مذکور، بدون منع قانونی در آن دخالت کردند و انتخابات برای مدتی از کنترل دولت خارج شد. شرکت مردم در انتخابات نسبتا آزاد دوره چهاردهم مجلس، اولین تجربه ملت ایران بعد از سقوط دیکتاتوری پهلوی اول بود و استقبال زیادی از آن صورت گرفت. کرمانشاه به عنوان منطقه­ ای مهم و استراتژیک واقع در غرب ایران، ازجمله این موارد بود که احزاب، نیروها و شخصیت­ های مختلف با رهایی از دشواری­ های سیاسی دوره پهلوی اول، به تکاپو افتادند و در انتخابات سهیم شدند که بررسی آن، مسئله مقاله حاضر است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و با تکیه بر متون اسنادی و کتابخانه­ ای، با واکاوی روند رای ­گیری، در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که علل و عوامل تاثیرگذار در جریان برگزاری انتخابات مجلس چهاردهم شورای ملی در حوزه انتخابیه کرمانشاه چه بوده است؟ یافته­ ها نشان می­ دهد که برخلاف دوره سلطنت رضاشاه، انتخابات دوره چهاردهم به انحصار هیچ یک از نیروهای سیاسی و اجتماعی درنیامد و نامزدهای این دوره وابسته با گروه های ذی­ نفوذ متعدد و متضادی بودند. در اولین انتخابات دوره پهلوی دوم، نظر به ایجاد خلا قدرت و ضعف دربار و عوامل بازدارنده رژیم، میزان مشارکت افزایش یافته و مراکز قدرت به­ ویژه ایلات و عشایر و ماموران سیاسی خارجی برای نیل به اهداف خویش، در جریان انتخابات مجلس به فعالیت­ ها و کنشگری پرداختند، لذا این مرحله از انتخابات تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی قرار داشت، در نتیجه نمایندگان جدیدی به مجلس راه پیدا کردند.

کلیدواژه ها:

انتخابات مجلس ، کرمانشاه ، دهه ۱۳۲۰ ، ایلات و عشایر ، متفقین