بررسی اثرات کاربری های مختلف شهرستان اصفهان بر ایجاد جزایر حرارتی

در این پژوهش، ارتباط کاربری اراضی با دمای سطح زمین شهرستان اصفهان و خودهمبستگی فضایی با بهره­گیری از شاخص موران بررسی شده است. بدین منظور، ابتدا، از داده­های تصاویر ماهواره­ای مربوط به ماهواره لندست هشت و لندست پنج در یک بازه زمانی ۱۸ ساله دریافت و پیش پردازش های لازم اعمال شد. سپس، به منظور بررسی تغییرات کاربری اراضی، نقشه­­طبقه بندی با استفاده از روش شئ گرا نزدیکترین همسایگی و الگوریتم حداکثر احتمال صورت گرفت و دمای سطح زمین با استفاده از روش های الگوریتم پنجرهء مجزا برای لندست هشت و تک­کاناله برای لندست پنجاستخراج شد و از داده­های ایستگاه هواشناسی موجود در منطقه برای ارزیابی دمای به دست آمده استفاده گردید. تحلیل­ آماری بین مقادیر دمای بازیابی شده به روش تک­کاناله و پنجره مجزا نشان داد که مقادیر ریشه میانگین مربعات خطا برای سال ۲۰۰۰ و ۲۰۱۸ به ترتیب برابر ۶۴/۱ و ۹۳/۰ می­باشد که حاکی از، عملکرد بهتر روش پنجره مجزا نسبت به تک­کاناله است. همچنین، از دیگر نتایج تحقیق، رابطه بین کاربری اراضی و دما می­باشد؛ بدین صورت که، دمای مناطق کویری در سال ۲۰۰۰، دمای ۷۶/۴۲ درجه و در سال ۲۰۱۸، ۰۶/۴۶ درجه ی سانتی­گراد بوده است که به دلیل نبود پوشش گیاهی، این مناطق دمای بیشتری را به خود اختصاص داده اند. مناطق دارای آب نیز در سال ۲۰۰۰، دمای ۱۶/۲۱ و در سال ۲۰۱۸، دمای ۰۹/۳۲ درجه ی سانتی­گراد را به خود اختصاص داده است که دلیل آن را می­توان خشک­سالی­های اخیر، خشک شدن رودخانه زاینده­رود و افزایش مناطق شهری و سطوح نفوذ ناپذیر دانست. در نهایت، با استفاده از شاخص تحلیل لکه های داغ، خوشه های گرم و سرد جزایر حرارتی شهرستان اصفهان استخراج شد. تحلیل خود همبستگی فضایی با شاخص های موران جهانی نشان داد دمای سطح زمین به شکل خوشه ای توزیع شده است. تحلیل لکه های داغ تاییدی آشکار بر متمرکز و خوشه ای شدن جزایر حرارتی شهرستان اصفهان در فضا با افزایش دوره زمانی بوده است.  

کلیدواژه ها:

تصاویر لندست OLI-TM ، طبقه بندی شیءگرا ، کاربری اراضی ، دمای سطح زمین ، خودهمبستگی فضایی