ناسازواری ها و چالش های برنامه درسی انتقادی هنری ژیرو در مواجهه منطقی با بنیادهای فلسفی تربیت اسلامی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ناسازواری ها و چالش های برنامه درسی انتقادی هنری ژیرو از منظر بنیادهای فلسفی تربیت اسلامی انجام شد. پژوهش از نظر ماهیت داده ها، کیفی و از نظر نوع روش تحقیق تحلیلی - اسنادی بود. نمونه پژوهشی در بخش برنامه درسی انتقادی ژیرو، کتب و مقالات منتشرشده ژیرو طی سال های ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۸ و در بخش مبانی تربیت اسلامی پژوهش های اصیل این حوزه بودند که به صورت هدفمند انتخاب و برای تحلیل آن ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. در این پژوهش مهم ترین آراء ژیرو در عناصر اساسی برنامه درسی انتقادی ازجمله اهداف (تربیت شهروند دموکراتیک و رهایی بخش، شنیدن و توجه کردن به صداهای دیگر، کنار گذاشتن نخبه گرایی و توجه به فرهنگ عمومی، رفع تبعیض نژادی و دفاع از حق مظلومان و گروه های مختلف جامعه، ایجاد جامعه دموکراتیک و مساوات خواه و اخلاقی)، محتوا (توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی، نسبیت معرفت و دانش، اتکا بر ارزش های اجتماعی، در نظر داشتن متن ها، نهادها و ساختارهای اجتماعی)، روش های یاددهی - یادگیری (گفت وگومحوری) و ارزشیابی (مشاهده، مصاحبه، گزارش دهی، پژوهش، خودارزیابی، شرح حال نویسی) مورد واکاوی قرار گرفت. با وجود نقاط قوت در برنامه درسی انتقادی ژیرو ازجمله تاکید بر عدالت تربیتی و توجه به گروه های حاشیه ای؛ اما در این دیدگاه ناسازواری ها و چالش هایی نیز مشاهده می شود که در مبانی فلسفی تربیت اسلامی مورد نقد است. ازجمله این نقدها می توان به عدم ابتنای اهداف بر مفروضات متافیزیکی، غفلت از ساحت های مختلف تربیت در هدف گذاری (تاکید زیاد بر اهداف سیاسی)، نسبیت گرایی در محتوا، کثرت گرایی افراطی در محتوا (عدم توجه به وحدت گرایی)، فروکاهش گرایی در ابزارهای شناخت، گفت وگومحوری محض در روش های یاددهی یادگیری، نادیده انگاری اقتدارگرایی معلم در تدریس، دشواری تفسیر نتایج در ارزشیابی اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

هنری ژیرو ، برنامه درسی انتقادی ، بنیادهای فلسفی تربیت اسلامی ، تطبیق منطقی