مدل سازی ظرفیت های آبی حوزه های آبخیز استان مرکزی

امروزه کشور شاهد رشد و توسعه مدل­های متعددی برای طراحی سامانه ­های تامین آب، برآورد سیل، مدیریت تخصیص و استفاده منابع آبی، مدیریت هرزآب ­ها و فاضلاب­ ها در مناطق شهری و مدیریت بوم سازگان های آبی است. شناخت ظرفیت­ های آبی و تقاضا برای آب از مولفه­ های اصلی تصمیم­ گیری برای مدیریت منابع، آبخیزها و پدیده­ هایی نظیرخشک­سالی به شمار می­ رود. در فضای مدیریت منابع آب­ های سطحی و ریسک خشک­سالی مناطق مختلف کشور، همچنان فقدان یک سامانه که تصمیم­ گیران را در اتخاذ تصمیمات درست و به موقع پشتیبانی کند، کاملا مشهود است. برای ایجاد چنین سامانه ­ای، لازم است اقدامات اساسی در خصوص شناخت موضوع و ظرفیت ­های موجود کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، شبیه­ سازی در حوزه ­های آبخیز درجه هفت موجود در استان مرکزی واقع در منطقه اقلیمی نیمه­ خشک با استفاده از اطلاعات بارندگی، تبخیر و دبی و با کمک دو مدل AWBM و SFB انجام و تحلیل شد. استخراج پارامترهای فیزیکی مدل، تبدیل اطلاعات نقطه­ای بارندگی به اطلاعات منطقه­ ای با استفاده از روش ­های مختلف و معمول، تحلیل اطلاعات تبخیر و محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل و تجمیع اطلاعات به ­منظور شبیه­ سازی هیدرولوژیکی حوزه­ های آبخیز درجه هفت و برآورد ظرفیت جریان­ های سطحی در این استان از اهداف اصلی این پژوهش محسوب می ­شود. نتایج محاسبه شده و به دست آمده برای واسنجی و اعتبارسنجی دو مدل AWB و SFB در تمامی زیرحوضه ها نشان داد که مدل AWBM می تواند شبیه سازی قابل قبولی نسبت به مدل SFB در شرایط استان مرکزی داشته باشد و مدل SFB با توجه به مقادیر ضریب تعیین و ضریب کارایی به هیچ وجه مناسب تشخیص داده نشد.

کلیدواژه ها:

اقلیم نیمه خشک ، ظرفیت های آبی ، مدل های شبیه سازی هیدرولوژیکی ، مدل های AWBM و SFB ، مدیریت هرزآب ها