بررسی کتیبه های ظروف فلزی دوره سلجوقی با تاکید بر چهار اثر گنجینه اسلامی موزه ملی

فلزکاری در دوره سلجوقی با حفظ ابهت و ظرافت های خاص دوره ساسانی، جنبه های هنر اسلامی را نیز در بردارد. حمایتو تشویق پادشاهان سلاجقه در تعالی این هنر موثر واقع شد. در گنجینه اسلامی موزه ملی تعداد زیادی از این آثار فلزیموجود است که شامل تعدادی شمعدان، بخوردان، هاون، صندوقچه و جعبه، مرکبدان، کوزه، آینه، دیگچه می باشد. تقریبابر روی همه اشیاء فلزی نقوش گیاهی، حیوانی، انسانی و کتیبه ترسیم شده است. این کتیبه ها گاهی مرکب از مفاهیممهجور آرمانی است، اغلب اطلاعات ارزشمندی را درباره حامیان، سازندگان و تاریخ آنها ارائه می دهد و کمتر اتفاق میافتد که جای تولید و کارگاه آنها ذکرشده باشد. نگارندگان در پژوهش پیش رو کوشیدند تا به شناخت شیوه ها وسبک های طراحی حروف کتیبه ها بر روی ظروف فلزکاری سلجوقی و با تاکید بر چهار نمونه ی فلزی گنجینه اسلامیموزه ملی را تشریح کنند. بنابراین مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که چه رابطه ای میان ساختار خطوطکتیبه های ظروف فلزی در دوره سلجوقی با حجم ظروف و تزئینات پیرامونی وجود دارد؟ تمام کتیبه های این ظروف باخطوط کوفی، نسخ و ثلث و با انواع تزئینی مختلف ترسیم شده اند. پژوهش حاضر که به شیوه توصیفی- تحلیلی وگردآوری اطلاعات آن به شیوه اسنادی و میدانی انجام گرفته است. نتیجه نشان میدهد که این کتیبه ها متاثر از حجمکلی ظروف و ساختار نقوش پیرامون طراحی شده اند.

کلیدواژه ها:

کتیبه نگاری ، فلزکاری سلجوقی ، مکتب خراسان ، گنجینه اسلامی موزه ملی. طراحی حروف