بررسی تنش تسلیم خاک در موقعیت های شیب گوناگون در یک شیب تپه با پوشش مرتع با وقوع فرسایش خمیری شکل
محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 10، شماره: 20
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 320
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-10-20_015
تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1400
چکیده مقاله:
فرسایش توده ای یکی از مهم ترین انواع فرسایش آبی است. خاک هایی که از ذرات ریزدانه (به ویژه سیلت) تشکیل شده اند، پایداری کمی در مقابل فرسایش دارند. چراکه ظرفیت نگه داری آب بیش تری را داشته و سبب افزایش رطوبت اشباع در خاک می شوند و احتمال وقوع فرسایش توده ای را افزایش می دهند. در این پژوهش، تنش تسلیم خاک در موقعیت های شیب گوناگون در یک شیب تپه با پوشش مرتعی با وقوع فرسایش خمیری شکل در منطقه رابر استان کرمان بررسی شده است. برای این منظور در گام نخست سه پروفیل به ترتیب در بالای شیب، میانه شیب و پایین شیب، یک شیب تپه ای که فرسایش خمیری شکل در آن رخ داده بود، حفر گردید. پس از تعیین و تشخیص لایه های خاک، نمونه برداری خاک در عمق های گوناگون انجام شد. سپس برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک شامل میزان کربنات کلسیم معادل، درصد شن، رس، سیلت، اجزا سیلت، درصد رطوبت اشباع و حد روانی اندازه گیری شد. هم چنین آزمایشات رئولوژیکی خاک نظیر تنش تسلیم و ویسکوزیته به منظور تعیین رفتار جریانی خاک نیز انجام شد. نتایج نشان دادند که در منطقه مورد مطالعه دو موقعیت پایین و بالای شیب تپه دارای شاخص فرسایش پذیری بالا هستند (۵۴/۰=K پایین و ۵۲/۰=K بالا). هم چنین موقعیت بالای شیب دارای بالاترین میزان سیلت درشت (۳۳/۲۸ درصد)، رطوبت اشباع (۲۹/۵۷ درصد) و کم ترین میزان رس (۴۵/۱۶ درصد) بود و در پی آن تنش برشی خیلی پایین تری را نسبت به دو موقعیت دیگر شیب تحمل مینماید. بهترین مدل برای پیش بینی رفتار جریانی خاک برای بیشتر نمونه ها مدل هرشل بالکلی بود که دارای ضریب تبیین بالاتری (۹۰/۰R۲>) نسبت به مدل بینگهام و کاسون بود. میزان سیلت ریز و کربنات کلسیم معادل بر رفتار و خواص رئولوژیکی اثر گذار بود به گونه ایی که میزان سیلت ریز بر تنش برشی و میزان کربنات کلسیم معادل بر ویسکوزیته و تنش تسلیم اثر گذار بودند و تنش تسلیم معیار خوبی برای پیش بینی رفتار خاک در برابر فرسایش خمیری شکل و شناسایی نقاط حساس به این فرسایش شناخته شد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
الناز زینلی پور
Vali-e-Asr University of Rafsanjan
علی اصغر بسالت پور
Vali-e-Asr University of Rafsanjan
حسین شیرانی
Vali-e-Asr University of Rafsanjan
عیسی اسفندیار پور بروجنی
Vali-e-Asr University of Rafsanjan
حسین شکفته
Jiroft University of Jiroft
حسین دشتی
Vali-e-Asr University of Rafsanjan
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :