اثربخشی بازی های ریتمیک بر برنامه ریزی و سازماندهی، انعطاف پذیری، بازداری، و فراشناخت کودکان پیش دبستانی

زمینه و هدف: پیدا کردن روش­ های مناسب برای بهبود کنش های اجرایی همچون مهارت­ های برنامه ­ریزی و سازمان دهی، انعطاف پذیری، بازداری، و فراشناخت در کودکان پیش­دبستانی به واسطه­ اثر این مهارت­ها­ در تمامی  فعالیت­ های آینده این کودکان، حائز اهمیت خاصی است؛ از این رو هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازی ­های ریتمیک بر میزان مهارت­ های برنامه­ ریزی و سازمان دهی، انعطاف ­پذیری، بازداری، و فراشناخت کودکان پیش دبستانی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه ­آزمایشی با طرح پیش­ آزمون و پس­ آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل تمامی کودکان ۶-۴ ساله ثبت نام شده در مهدکودک ­ها و مراکز پیش­ دبستانی شهر رشت در سال ۱۳۹۶ بود که تعداد ۳۰ نفر از آنها با استفاده از روش نمونه ­گیری در دسترس و بر حسب شرایط ورود به پژوهش به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع ­آوری داده ­ها مقیاس درجه ­بندی رفتار کنش­وری اجرایی (اسپای، ایسکوئس و جیویا، ۲۰۰۲) بود. آزمودنی­ های گروه آزمایش در ۱۲ جلسه ۴۵ دقیقه­ ای به صورت گروهی تحت آموزش قرار گرفتند، در حالی که گروه گواه چنین آموزشی را دریافت نکردند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته­ ها: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله­ بازی های ریتمیک توانسته است عملکرد مهارت های برنامه ریزی و سازمان دهی (۰/۰۰۱> P و ۲۱/۱۱=F)، انعطاف پذیری (۰/۰۰۱ > P و ۱۷/۸۹=F)، بازداری (۰/۰۱ > P و ۷/۵۸=F)، و فراشناخت (۰/۰۰۱ > P و ۱۹/۵۹=F) گروه آزمایش را بهبود دهد. نتیجه­ گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می­ توان استنباط کرد اجرای بازی­ های ریتمیک به صورت جلساتی جذاب و سلسله ­مراتبی، با ایجاد تحرک و نشاط به همراه موسیقی و ریتم، این فرصت را در اختیار کودکان قرار می دهد تا توانایی خود را در مهارت­ های برنامه ­ریزی و سازمان دهی، انعطاف­ پذیری، بازداری، و فراشناخت تقویت کنند؛ بنابراین، این شیوه می­ تواند به عنوان یک شیوه تکمیلی در کنار سایر برنامه های آموزشی به کار رود.  

کلیدواژه ها:

Rhythmic games ، planning and organizing ، flexibility ، inhibition ، metacognition ، بازی های ریتمیک ، انعطاف پذیری ، فراشناخت ، برنامه ریزی و سازمان دهی ، بازداری