تخمین آبنمود سیلاب حوزه آبخیز با استفاده از مدل HEC-HMS و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایدنک)

  برای برآورد روآناب در حوزه آبخیز از روش­های گوناگونی استفاده می­شود که در این میان روش SCS کاربرد جهانی دارد . بنابراین استفاده از روش SCS و چگونگی شکل­گیری آبنمود سیلاب موضوع اصلی این تحقیق را تشکیل می­دهد. در این راستا به منظور تخمین سیلاب حوزه آبخیز ایدنک از مدل هیدرولوژیکی بارش- رواناب HEC-HMS استفاده شد. سپس با استفاده از تابع حداقل سازی مجموع مربعات باقیمانده نسبت به عملیات واسنجی اقدام گردید و در نهایت نتایج حاصل از مرحله واسنجی، اعتبارسنجی شد. نتایج نشان می­دهند که استفاده از مدل بدون واسنجی غیر قابل اعتماد است. تکیه بر برآورد پارامترهای مدل ( Ia, CN ) با استفاده از روابط تجربی و روش­های معمول تطابق ضعیفی بین رواناب مشاهده­ای و شبیه­سازی شده به بار خواهد آورد و ضرورت واسنجی را اثبات می­کند. در مرحله واسنجی و اعتبارسنجی مدل اختلاف دبی اوج آبنمود مشاهده­ای و شبیه­سازی شده همواره کمتر از ۱۰ درصد می­باشد و ضریب تبیین بین این آبنمودهای مشاهداتی و برآوردی ۸۲/۰ می­باشد. نتایج مدل واسنجی شده دلالت بر کارایی مدل مذکور در برآورد رواناب و دبی اوج سیلاب دارد و نتایج اعتبارسنجی مدل در ارتباط با حجم رواناب مورد پذیرش نمی­باشد. زیرا اختلاف بین حجم رواناب مشاهده­ای و شبیه­سازی شده بیش از ۳۱ درصد می­باشد.

کلیدواژه ها:

Flood ، Calibration and validation ، HEC-HMS model ، Idanak watershed ، سیل ، واسنجی و اعتبارسنجی ، مدل HEC-HMS ، حوزه آبخیز ایدنک