ارزیابی کارایی سبوس برنج در تصفیه پساب های حاوی فلزات سنگین

زمینه و هدف: سبوس برنج به­عنوان یک ماده زاید جامد آلی از توانایی بالایی در حذف فلزات سنگین از پساب برخوردار است و می تواند در تصفیه پساب­های صنعتی که از مهم­ترین منابع آلاینده آب و خاک به فلزات سنگین هستند، بسیار مفید و کارآمد باشد. این مطالعه با هدف بررسی حذف فلزات سنگین کروم سه ظرفیتی و مس دو ظرفیتی از محلول های حاوی این فلزات انجام یافت. روش برسی: با اضافه کردن سبوس برنج به محیط واکنش، مقدار حذف یون­های فلزی توسط جاذب در اسیدیته ها، مقادیر مختلف جاذب، زمان­های تماس مختلف و غلظت­های اولیه متفاوت از یون­ها در پساب مورد بررسی قرار گرفت. یافته­ها: با افزایش pH محلول ساختگی، درصد جذب یون­ها توسط ذرات سبوس برنج افزایش پیدا کرد به­طوری­که در ۵pH=  به حداکثر مقدار خود رسید. همچنین درصد جذب به نوع فلز بستگی داشت، به­طوری که درصد جذب فلزات مس و کروم از پساب­های ساختگی در pH بهینه به­ترتیب ۵/۸۹ و ۲/۸۴% محاسبه شد. با افزایش غلظت اولیه پساب، درصد جذب کاهش پیدا کرد. از طرفی ظرفیت اشباع جاذب برای فلزات مس و کروم به­ترتیب ۷۸ و ۷۱ میلی گرم بر گرم می­باشد و با افزایش زمان تماس، درصد جذب  افزایش ­یافت. همچنین با توجه به بالا بودن سرعت واکنش، پس از گذشت ۵ دقیقه از شروع واکنش، ۵۰ تا ۶۰% از یون­های فلزی حذف شد. نتایج بررسی داده­های تجربی تعادل جذب با مدل­های ایزوترم جذب لانگمویر و فروندلیخ نشان داد که جذب عناصر مس و کروم توسط جاذب از ایزوترم جذب لانگمویر تبعیت می­کند. نتیجه­گیری: با استناد به نتایج می­توان از سبوس برنج که به مقدار فراوان و ارزان در دسترس است و به­دلیل ساختار و ترکیبات آلی خود از توانایی بالایی در جذب فلزات سنگین برخوردار است، به­عنوان جاذبی طبیعی در تصفیه پساب­های حاوی فلزات سنگین استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

سبوس برنج ، کروم ، مس ، پساب ساختگی ، ایزوترم جذب