شکل گیری، توسعه و سقوط شهر «شاپور خواست» بر اساس داده های باستان شناختی و متون تاریخی
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 3
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 223
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-12-3_001
تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1400
چکیده مقاله:
مطالعات باستانشناختی شهرهای کهن، نقش بسزایی در شناخت چگونگی شکلگیری، توسعه، سقوط و اضمحلال شهرها در ادوار مختلف تاریخی دارد. بنا به روایت مورخان و جغرافیدانان اوایل دوران اسلامی (منابع قرون ۳ تا ۸ ه.ق)، شهری بنام شاپور خواست در غرب ایران بر سر راه همدان به خوزستان وجود داشته است که در زمان شاپور اول ساسانی بنیان نهاده است. این شهر در دوران اسلامی ادامه حیات داده و به ویژه در قرن ۴ ه.ق به دلیل حضور خاندان محلی آلحسنویه و توجه ایشان به عمران و آبادانی منطقه، به اوج رونق و توسعه خود رسیده است. شهر شاپور خواست در قرون ۷ یا ۸ ه.ق متروک و در شمال غرب آن؛ شهر امروزی خرمآباد به فاصله اندک زمانی شکل گرفت. با گسترش خرمآباد امروزی، بقایای شاپور خواست زیر بافت شهری مدفون شده است. پژوهش حاضر بر اساس اطلاعات منابع مکتوب تاریخی و دادههای حاصل از شواهد باستانشناختی و میدانی را به منظور مطالعه چگونگی شکلگیری استقرار، توسعه و رونق و سرانجام سقوط و اضمحلال شهر شاپور خواست را موردمطالعه قرار داده است. نتایج نشان می دهد؛ هستهی اولیهی شهر در دوره اشکانی شکل گرفته است. این شهر با داشتن شرایط زیستمحیطی مناسب و قرار گرفتن بر سر راههای باستانی توسعه یافته و از شهرهای مهم منطقه در دوران اسلامی بوده است. در دوره ایلخانی شرایط اکولوژیکی و محیطی ازجمله مهم ترین عوامل متروک شدن شهر بوده اند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مهتاب اسلامی نسب
دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
بهروز افخمی
دانشیار گروه باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
حبیب شهبازی شیران
استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :