درآمدی بر پیشگیری مقتدرانه پلیس از جرم

از آنجا که طی چند دهه اخیر پیشگیری از جرم، به نسبت کیفردهی، درمان و بازپروری از نتایج بسیار خوبی در کشورهای گوناگون برخوردار بوده و موجب کاهش هزینه­ های مادی و معنوی شده است، هم اکنون این مهم به یکی از جدی­ ترین راهبردهای مورد نظر دولت ­ها تبدیل شده و به همین منظور اعتبارات قابل ملاحظه­ ای را به این امر اختصاص داده­ اند. این درحالی است که پیشگیری از جرم و بزهکاری در واقع یک وظیفه ملی است، بنابراین نه تنها دولت­ ها و نهادهای رسمی، بلکه شبکه­ های غیردولتی و مجموعه مردم نیز در این ارتباط سهم و نقش ویژه­ای دارند. از دیدگاه صاحب­ نظران، پیشگیری از جرم و بزهکاری دارای انواع متعدد است، ولی عمدتا آنان بر این باورند که در سه سطح پیشگیری نخستین، دومین و سومین و با رویکردهای کیفری، وضعی، اجتماعی و یا تلفیقی، قابل طرح و اجرا می­ باشد. بی­ شک پلیس با فاصله گرفتن از روش های منسوخ و توجه به رویکردهای نوین، در هر سه سطح از پیشگیری قادر به انجام وظیفه است و می­ تواند این مسئولیت را مقتدرانه به انجام برساند. ذکر این نکته نیز ضروری است که پیشگیری مقتدرانه پلیس، که موضوع کانونی این مقاله است، جان مایه­ ای غیر از ارعاب دارد و مغایر با رویکردهای تهدید محور است. به عبارت دیگر، توجه آن بیشتر به قانونمندی، مشروعیت، مقبولیت، هوشمندی و تامین صریح و بی­ ملاحظه حقوق جامعه و شهروندان است. در این نوشتار ضمن تعریف مفاهیم مذکور، سعی شده است نیاز به پلیس مقتدر، تعلیم و تربیت آن و نقش دانشگاه علوم انتظامی در این خصوص مورد بررسی قرار گیرد.