سطح‎بندی میزان توسعه یافتگی شهرستان‎های استان همدان با رویکرد کاهش نابرابری‎های فضایی و منطقه ای

 بحث نابرابری توسعه در میان شهرها از موضوعاتی است که اخیرا در فرهنگ برنامه‎ریزی منطقه‎ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. اگرچه به سادگی بتوان اظهار کرد که ناحیه‎ای از ناحیه‎ی دیگر از لحاظ توسعه، توسعه یافته تر یا عقب مانده تر است. ولی اندازه گیری کمی توسعه یافتگی کار ساده‎ای نیست. هدف از تحریر این مقاله تعیین درجه توسعه یافتگی شهرستان‎های استان همدان و تحلیل نابرابری‎های منطقه‎ای در این استان می‎باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و شاخص‎های مورد بررسی متشکل از پنج شاخص شامل بهداشتی – درمانی، اجتماعی و فرهنگی، آموزشی، اقتصادی (کشاورزی-دامداری)، جمعیتی، اشتغال، کالبدی و زیربنایی خدمات شهری می‎باشد.جهت تعین درجه توسعه یافتگی شهرستان‎ها و نابرابری‎های فضایی از منطق فازی استفاده شده است. به این صورت که ابتدا در سه سطح پایگاه قوانین فازی بررسی شدند و در هر سال میزان توسعه یافتگی هر شهرستان مشخص شد و سپس با استفاده از روش ضریب اختلاف ویلیامسون روند نابرابری فضایی در استان تعیین شد. طی سال‎های ۸۰ تا ۹۳ نتیجه‎ای که از تحقیق فوق حاصل شد نشان می‎دهد که شهرستان همدان با ۶۵/۰ به عنوان برخوردارترین شهرستان در رتبه اول و شهرستان فامنین با ۲۹/۰به عنوان محروم ترین شهرستان در رتبه آخر شهرستان‎های استان می‎باشد. الگوی ساختار حاکم بر فضای استان همدان مرکز – پیرامون می‎باشد که این مساله توجه هرچه بیشتر مسولان و برنامه‎ریزان را به توزیع برابری امکانات در شهرهای شمالی را معطوف می‎دارد.  

کلیدواژه ها:

توسعه یافتگی ، نابرابری‎های فضایی ، منطق فازی ، سطح بندی ، همدان