مطالعه آرایه شناختی دوپای کوچک (Allactaga elater) در استان های سمنان و کرمان

دوپای کوچک (Allactaga elater Lichtenstein ۱۸۲۸) به عنوان گونه ای شب فعال در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی ایران به استثنای بخش های جنوبی دریای خزر پراکنش دارد. در این مطالعه بررسی و تحلیل برخی ویژگی های صفات ظاهری، جمجمه ای و دندانی گونه A. elaterدر مناطق کرمان و سمنان در محدوده فلات مرکزی ایران با استفاده از تحلیل ریخت سنجی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در تابستان سال ۱۳۸۸ و تابستان ۱۳۸۹ از دو منطقه قوشه در نزدیکی دامغان در استان سمنان و منطقه شکار ممنوع گودغول سیرجان در استان کرمان انجام شد و ۱۹ نمونه دوپای کوچک از مناطق مذکور به دست آمد. در نمونه های کرمان دو متغیر فاصله بین حدقه ای (LW) و طول فک پایین (LM) رشد بیشتری را نسبت به نمونه های استان سمنان داشته در صورتی که در نمونه های سمنان متغیرهای طول صندوق صماخ (LPF)، عرض صندوق صماخ (WIB)، پهنای جعبه جمجمه (CW)، ارتفاع جمجمه (HS) و طول دیاستما (LD) رشد بیشتری را دارند. نتایج آزمون تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که میزان واگرایی نمونه های دو منطقه کرمان و سمنان در رابطه با اندازه متغیرهای مربوط به جمجمه و دندان زیاد می باشد که سبب تفکیک نمونه های دو منطقه بر روی محورهای یک و دو شده است. در مورد ویژگی های ظاهری ظاهری دو متغیر طول سر و بدن (HBL) و طول دم (TL) در نمونه های سمنان ارزش های بیشتری را نسبت به نمونه های کرمان در بر می گیرند. به عبارت دیگر طول کلی بدن در افراد این گونه در سمنان بزرگ تر از نمونه های کرمان می باشد. 

کلیدواژه ها:

دوپای کوچک ، کرمان ، سمنان ، ریخت سنجی