بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی در دانشجویان: یک مطالعه مقطعی

مقدمه: وجود تفکر انتقادی در سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم پزشکی به دلیل یادگیری مادام العمر و به روز بودن از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه بین سواد اطلاعاتی با تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده پرستاری، مامایی و پیراپزشکی شرق گیلان  انجام شد. روش کار: این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر روی ۱۶۵ نفر از دانشجویان کارشناسی پیوسته رشته­های رادیولوژی، پرستاری،  علوم آزمایشگاهی،  مامایی، هوشبری و اتاق عمل دانشکده پرستاری، مامایی و پیراپزشکی شرق گیلان در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای-نسبتی انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های جمعیت شناختی، استاندارد سنجش سواد اطلاعاتی مطابق با استانداردهای انجمن کتابخانه­های دانشکده­ای و پژوهشی ایالات متحده(ACRL) و پرسشنامه استاندارد تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTST-B) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده­ها در محیط نرم­افزار SPSS نسخه ۱۶ و با استفاده از آزمون های آماری Sample T-Test، One Way ANOVA  و Pearson انجام و سطح معنی­داری ۰۵/۰ p<درنظر گرفته شد. یافته ها: میانگین کلی تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی به ترتیب ۵/۹±۷۸/۲۲ و ۰۵۴/۷±۵۳/۲۴ بود که به ترتیب در گروه اتاق عمل و مامایی بیشتر از سایرین مشاهده شد. میانگین نمره سواد اطلاعاتی نمونه های مورد پژوهش از رشته های مختلف کارشناسی پرستاری، مامایی و پیراپزشکی اختلاف معنی داری داشت(P=۰/۰۰۱). اگرچه بین میانگین کلی سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی رابطه ای یافت نشد(P=۰/۰۹۳) اما سواد اطلاعاتی در حیطه های دسترسی موثر و کارآمدتر، توانایی نقد ارزیابانه اطلاعات و مآخذ و تلفیق با مبنای دانش و نظام ارزشی خود و توانایی درک، دسترسی و استفاده بر اساس اصول اخلاقی و قانونی با حیطه های تفکر انتقادی رابطه­ی معنی داری داشتند.(P<۰.۰۵). نتیجه گیری: نمره سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی در واحدهای تحت پژوهش ضعیف ارزیابی می­شود. لذا با توجه به اهمیت دو مقوله تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی در پیشرفت تحصیلی و موفقیت حرفه ای ضرورت دارد متصدیان و سیاست گذاران حوزه آموزشی به نحوی بر آموزش آن تاکید ورزند.  

کلیدواژه ها:

Information Literacy ، Critical Thinking ، Students ، سواد اطلاعاتی ، تفکر انتقادی ، دانشجویان.