بررسی ارتباط پویا بین سرمایه‎گذاری مستقیم در خارج و صادرات با رویکرد مدل جاذبه پاندولی (مطالعه موردی: ایران و کشورهای توسعه یافته منتخب)

در مطالعه حاضر، برای بررسی ارتباط بین سرمایهگذاری مستقیم در خارج و صادرات از رویکرد مدل جاذبه پاندولی استفاده شده است. برخلاف مدل جاذبه سنتی و ایستا که در آن، تنها امکان تایید یکی از روابط مکملی یا جانشینی وجود دارد، مدل جاذبه پاندولی میتواند هردوی ارتباط مکملی و جانشینی بین خروج سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی و صادرات را در قالب یک رابطه پویا و بسته به مرحله توسعه سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی، به صورت تجربی استنتاج کند. در این راستا، به منظور انعکاس مراحل مختلف خروج سرمایهگذاری مستقیم و آزمون ارتباط بین سرمایه‎گذاری مستقیم در خارج و صادرات، دو سناریو طراحی و براساس آن، دو مجموعه داده تابلویی انتخاب شده است، به گونه ای که طرفهای مقابل هر مجموعه در مراحل متفاوتی از توسعه سرمایه‎گذاری مستقیم خارجی هستند. در یک طرف این مجموعهها، کشور درحال توسعه ایران و در طرف دیگر ۱۱ کشور توسعهیافته با درآمد بالا در نظر گرفته شده است. نتایج برآورد الگوی صادرات با مبدا ایران (سناریوی اول) نشان داد که سرمایهگذاری مستقیم ایران در خارج، مکمل صادرات ایران به عنوان کشوری درحال توسعه و با نسبت بالای صادرات به سرمایهگذاری مستقیم در خارج است. همچنین، نتایج برآورد الگوی صادرات با مبدا کشورهای با درآمد بالا (سناریوی دوم) نشان داد که سرمایهگذاری مستقیم این کشورها در ایران، جانشین صادرات آن ها به عنوان کشورهایی توسعهیافته و با نسبت پایین تر صادرات به سرمایهگذاری در خارج بوده است.

کلیدواژه ها:

مدل جاذبه پاندولی ، سرمایه گذاری مستقیم در خارج ، صادرات