ارزیابی فرسایش و رسوب دهی در حوزه آبخیز کرج با استفاده از مدل هیدروفیزیکی

در اجرای برنامه های حفاظت خاک و مبارزه با فرسایش در حوزه آبخیز کرج، به منظور جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه، لازم است ابتدا مناطق حساس به فرسایش در آن شناسایی و اولویت بندی شوند. با توجه به وجود سد کرج در این حوضه و مسئله کاهش عمر مفید آن، در این تحقیق از مدل هیدروفیزیکی برای به کارگیری عوامل اصلی فرسایش و نیز امکان برآورد نسبتا دقیق وضعیت فرسایش و رسوب، بدون نیاز به بررسی های گسترده و زیاد میدانی استفاده شده است. مقایسه مقدار رسوب اندازه گیری شده در ورودی سد با مقدار رسوب برآورد شده از طریق این مدل، بیان گر دقت آن در تعیین پتانسیل رسوب دهی هر یک از زیرحوضه ها است. در بررسی نقش عوامل به کار گرفته شده در این مدل برفرسایش و تولید رسوب، تجزیه و تحلیل عاملی به وسیله نرم افزار SPSS بر روی متغیرهای دخیل در مدل بر اساس معیار ریشه پنهان، ماتریس همبستگی و ماتریس دوران متعامد صورت گرفته که نشان می دهد متغیرهای مساحت و شیب حدود ۳۵.۵ درصد و متغیرهای فرسایش، بارندگی و پوشش گیاهی نیز به ترتیب ۲۷.۹، ۱۸ و ۱۰.۹ درصد از تغییرات رسوب را تخمین می زنند. در واقع مجموعه این عوامل، بیشینه ۹۲ درصد از تغییرات رسوب زیرحوضه ها را پوشش می دهند.

کلیدواژه ها:

اولویت بندی ، پتانسیل رسوب دهی ، حفاظت خاک ، دقت برآورد ، ماتریس همبستگی