افق های کانه زایی، ساخت و بافت، دگرسانی و مراحل تشکیل کانه زایی روی- سرب (باریت) در کانسار هفت سواران شرقی در کمربند فلززایی ملایر-اصفهان، جنوب خمین

کانسار روی- سرب (باریت) هفت سواران شرقی به سن کرتاسه تحتانی، در منطقه معدنی اراک، در محیط کششی حوضه پشت قوسی ملایر- اصفهان تشکیل شده است. کانه­زایی در کانسار هفت­سواران شرقی در دو افق مجزا رخ داده است. افق اول یا افق اصلی کانه­زایی در  بخش فوقانی واحد آهکی  KLلایه و افق دوم در آهک­های نازک لایه واحد Ksh,m تشکیل شده است. ساخت و بافت ماده معدنی جانشینی، توده­ای و رگه- رگچه­ای و دگرسانی­های اصلی آن دولومیتی، سیلیسی و کلسیتی است. کانی­های سولفیدی کانسار شامل اسفالریت، گالن، کالکوپیریت، تترائدریت، پیریت، بورنیت، کالکوسیت و کولیت و کانی­های باطله آن کوارتز، کلسیت و دولومیت هستند. مطالعات کاتدولومینسانس روی کانی­های کربناته نشان دهنده تشکیل سه نسل دولومیت و یک نسل کلسیت است. نسل اول دولومیت‎ها همراه با کانه­زایی ضعیف و نسل دوم، دولومیت­های غنی از آهن هستند که کانه­زایی مرحله اصلی را همراهی می­کنند. دولومیت­های تاخیری نسل سوم، همراه با کلسیت­ هستند و مراحل مختلف کانه­زایی را قطع می­کنند. حضور پیریت فرامبوییدال همراه با اسفالریت و گالن در زمینه آن و باریت­های ریز خودشکل، حاکی از رخداد کانه­زایی در مراحل رسوب گذاری و ابتدای دیاژنز اولیه در نزدیک کف دریاست. در ادامه، مرحله اصلی کانه­زایی با گسترش بافت جانشینی سولفیدهای درشت بلور نسل دوم به جای سولفیدهای نسل اول در زیر کف دریا مشخص می­شود. با توجه به تشکیل کانه­زایی هفت سواران شرقی در محیط زمین­ساختی کششی، سنگ میزبان آهک توده­ای و رخداد کانه­زایی به صورت جانشینی در زیر کف دریا در طی دیاژنز، می­توان این کانسار را همانند کانسارهای نوع ایرلندی در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

کانسار روی- سرب ، جانشینی دیاژنتیکی ، نوع ایرلندی ، هفت سواران شرقی