بررسی اثر میزان فسفر و عملیات حرارتی بر ساختار، سختی و رفتار سایشی پوشش کبالت-فسفر

پوشش­ آلیاژی کبالت-فسفر به روش آبکاری الکتریکی با استفاده از جریان مستقیم بر روی فولاد St۳۷ اعمال شد. با تغییر میزان فسفر در ترکیب پوشش آلیاژی ساختار فیلم ترسیب شده تغییر کرد و بصورت آمورف، نانوکریستالی و یا ترکیبی از این دو ترسیب شد. علاوه بر میزان فسفر، عملیات حرارتی پوشش نیز باعث تغییر ساختار شد. تاثیر ساختار فازی در مقادیر مختلف فسفر قبل و بعد از عملیات حرارتی بر روی سختی و رفتار سایشی مورد مطالعه قرار گرفت. از میکروسکوپ الکترونی روبشی با حد تفکیک بالا (HR-SEM) مجهز به دستگاه طیف­ سنج توزیع انرژی ایکس (EDS) به منظور بررسی­ مورفولوژی و ترکیب شیمیایی و همچنین از دستگاه پراش­سنج پرتوی ایکس (XRD) جهت تعیین ساختار فازی پوشش­ها استفاده شد. میکروسختی پوشش­ها به­وسیله دستگاه میکروسختی­سنج ویکرز اندازه­گیری شد و بررسی رفتار سایشی پوشش­های Co-P با استفاده از دستگاه سایش پین روی دیسک انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش میزان فسفر، میکروسختی پوشش در اثر سخت­سازی محلول جامد افزایش یافت و این مساله برای پوشش­ها بعد از عملیات حرارتی نیز به دلیل تشکیل فازهای میانی قابل تعمیم بود. در ابتدا قبل از عملیات حرارتی با افزایش میزان فسفر تا مقدار ۶/۵ درصد وزنی رفتار سایشی پوشش­ها بهبود یافت اما با افزایش بیشتر میزان فسفر مقاومت به سایش کاهش یافت ولی پس از عملیات حرارتی رابطه­ی مستقیم بین مقاومت به سایش، با میزان فسفر پوشش مشاهده شد. همچنین بیشترین سختی و بهترین مقاومت به سایش مربوط به نمونه آمورف پس از عملیات حرارتی بود.

کلیدواژه ها:

پوشش های کبالت-فسفر ، آبکاری الکتریکی ، مقاومت به سایش ، سختی ، عملیات حرارتی