تخمین اندازه سنگ چین پایدار به منظور جلوگیری از پیشرفت آبشستگی در پایاب حوضچه آرامش(مطالعه موردی: سد نمرود)

آبشستگی موضعی پایین دست حوضچه های آرامش پدیده ای است که به دلیل سرعت موضعی جریان بیش از حد آستانه حرکت سنگچین رخ می دهد. بر اثر این پدیده اختلاف ارتفاعی موضعی بین کف بتنی حوضچه و بستر رودخانه به وجود می آید. برای دستیابی به اندازه سنگچینی که بتواند در برابر جریان متلاطم خروجی از حوضچه پایدار بماند و مانع پیشرفت آبشستگی شود، از مدل هیدرولیکی سد نمرود استفاده شد. آزمایش ها با دبی های مختلف، اعماق پایاب و اختلاف ترازهای متفاوت بین کف بتنی حوضچه و بستر پایین دست اجرا شد. نتایج نشان می دهند با افزایش عمق بحرانی، قطر ذره سنگچینی که بتواند در برابر جریان خروجی از حوضچه مقاومت کند، افزایش می یابد. همچنین با اضافه شدن عمق فرسایش یافته و کاهش پایاب قطر، سنگچین بزرگتری لازم دارد. با استفاده از روابط و نمودارهای ارائه شده در این تحقیق، با داشتن دبی جریان و عمق پایاب می توان اندازه سنگچین پایدار را برای اختلاف ترازهای متفاوت بین کف حوضچه و بستر پایین دست تخمین زد.

کلیدواژه ها:

سنگ چین ، حوضچه آرامش ، عمق پایاب ، آبشستگی ، آستانه حرکت