بررسی رابطه تغییرات پوشش زمین و جزیره حراراتی با استفاده از الگوریتم تک پنجره و روش مفهومی درخت تصمیم (نمونه موردی:شهر اهواز)

مسئله گرمایش زمین عمده ترین دغدغه جهانی در دهه های اخیر بوده است.شناخت روابط بین پدیده-های تاثیرگذار بر آن می تواند راهگشای کنترل و کاهش پدیده زمین گرمایی باشد.هدف پژوهش تعیین رابطه تغییرات کاربری اراضی ناشی از توسعه شهر و تغییرات دمای سطحی آن و نیز عوامل موثر بر نحوه پراکنش جزایر گرمایی در این شهر است. در این بررسی از تصاویر سنجنده ماهواره لندست، و برای برآورد شاخص پوشش گیاهی از باندمادون قرمز و برای تهیه نقشه تغییرات کاربری از روش مفهومی درخت تصمیم استفاده شد. بنابر یافته های پژوهش، اهواز در دوره ۳۲ ساله ۱۹۹۸تا۲۰۲۰، همراه با گسترش کالبدی زیاد، تغییرات کاربری ها بویژه در رابطه با تغییر پوشش گیاهی در مناطق شرقی شهر را تجربه کرده است. حداکثر دما در این دوره افزایش یافته و جزیره گرمایی از مرکز به سمت حاشیه و اطراف شهر تغییر کرده است. تغییرکاربری اراضی سبز به سایر کاربری ها در شهر اهواز با شکل گیری جزیره حرارتی همراه بوده و دمای سطح زمین در شهر، افزایش۴ درجه ای را در ایت دوره نشان می دهد.از نظر فضایی بیشترین افزایش حرارت، مربوط به بخشهای شرق و جنوبغرب و غرب است که علت آن در بخش شرقی تبدیل زمین های کشاورزی و دارای پوشش گیاهی به کاربری صنعتی و در قسمت جنوبغربی به دلیل ایجاد کاربری اراضی ساخته شده طریق طرح های آماده سازی است. بدین ترتیب رابطه افزایش دما با تغییر کاربری پوشش گیاهی به اراضی ساخته شده تایید می شود. رابطه همبستگی شاخص NDBI و NDWIبا دما نیز همین رابطه را تایید کرد. کمترین افزایش دمای حرارتی مربوط به نواحی اطراف رودخانه کارون است که به عنوان یک عنصر تعدیل کننده دما در شهر عمل می کند. به دلیل پربارانی سالهای اخیر کشور و پر آب شدن رودخانه کارون جزیره حرارتی از مرکز شهر به اطراف هدایت شده است. نقشه حرارتی در سال ۲۰۲۰ دمای اطراف رودخانه را کمترین مقدار دمایی نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

دمای سطح زمین ، جزیره حرارتی ، تغییرپوشش زمین ، الگوریتم تک پنجره ، درخت تصمیم ، شهر اهواز