پهنه بندی خطر آتش سوزی در جنگل ارس هزار مسجد با استفاده از GIS و کاربرد فرآیند AHP

آتش سوزی از مهم ترین آشفتگی های اکولوژیکی است که سبب تغییر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک می شود. هدف این مطالعه، پهنه بندی خطر آتش سوزی در جنگل ارس هزار مسجد و اولویت بندی مناطق از نظر شدت حساسیت به آتش سوزی است. به منظور پهنه بندی خطر آتش سوزی در منطقه مورد مطالعه، از دو روش تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل سلسله مراتبی - فازی استفاده شد. در مجموع هفت پارامتر شامل درصد شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده، فاصله از منطقه مسکونی و کاربری اراضی به منظور پهنه بندی خطر آتش سوزی استفاده شدند. در نهایت، عملکرد مدل ها با استفاده از منحنی ROC مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل منحنی ویژگی عملگر نسبی نشان داد که مدل های تحلیل سلسله مراتبی و سلسله مراتبی- فازی به ترتیب دارای مقدار AUC برابر ۰/۸۴۷ و ۰/۸۳۷ می باشند. نتایج پژوهش نشان داد که درصد مناطق با پتانسیل خطر آتش سوزی متوسط تا خیلی زیاد در روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (۳۱/۹ درصد) نسبت به روش تحلیل سلسله مراتبی (۵۶/۵ درصد) کمتر بوده است. با توجه به نتایج وزندهی و اولویت بندی معیارها مشخص شد که معیار کاربری اراضی با امتیاز ۰/۲۰۸ دارای بیشترین اهمیت و لایه ارتفاع از سطح دریا با امتیاز ۰/۱۰۲ دارای کمترین اهمیت می باشد در پایان، می توان نتیجه گرفت که دستیابی به یک نقشه پیش بینی مکانی دقیق می تواند به مدیران در شناسایی مناطق حساس به وقوع آتش سوزی جهت مدیریت بحران نواحی مستعد کمک شایانی بنماید.

کلیدواژه ها:

آتش سوزی ، پتانسیل خطر ، پهنه بندی ، جنگل و مرتع