ارتباط موازنه تصمیم گیری و خودکارآمدی با مراحل تغییر رفتار مصرف میوه جات و سبزیجات در دانش آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس

مقدمه: رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات به ویژه در دوران نوجوانی به دلیل رشد و تکامل سریع در این دوره و نیاز زیاد به مواد مغذی اهمیت فراوانی دارد. هدف این مطالعه تعیین ارتباط موازنه تصمیم گیری و خودکارآمدی با مراحل تغییر رفتار مصرف میوه و سبزیجات در دانش آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس بود. روش ها: در این مطالعه مقطعی، داده های مربوط به ۳۴۵ نفر از دانش آموزان شاغل به تحصیل در هشت مدرسه از مدارس شهر بندرعباس که به روش نمونه گیری چند مرحله ای بدست آمد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور جمع آوری داده ها، پرسشنامه های جداگانه ای جهت سنجش هر کدام از متغیرهای مورد نظر شامل مراحل تغییر رفتار مصرف میوه و سبزی، منافع درک شده، موانع درک شده و خودکارآمدی نسبت به مصرف میوه و سبزیجات طراحی گردید. موازنه تصمیم گیری با تفاضل منافع و موانع درک شده بدست آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ۱۹ و آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد با پیشرفت افراد در طول مراحل تغییر از مرحله پیش از قصد تا مرحله حفظ و نگهداری، موازنه تصمیم گیری و خودکارآمدی نسبت به مصرف میوه افزایش معنی داری یافته است (۰۰۱/۰>P). کمترین میزان موازنه تصمیم گیری و خودکارآمدی نسبت به مصرف میوه در مرحله پیش از قصد و بیشترین میزان موازنه تصمیم گیری و خودکارآمدی در مرحله حفظ و نگهداری بود. در مورد مصرف سبزیجات نیز در مجموع چنین روندی مشاهده شد. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود در طراحی مداخلات به منظور اصلاح و تغییر رفتارهای مرتبط با مصرف میوه و سبزیجات موازنه تصمیم گیری و خودکارآمدی مدنظر قرار گیرند و در برنامه های آموزشی مبتنی بر الگوی فرانظریه ای بر افزایش منافع درک شده و خودکارآمدی و کاهش موانع درک شده نسبت به مصرف میوه جات و سبزیجات تاکید شود.

کلیدواژه ها:

Fruit ، Vegetable ، Decisional Balance ، Self-efficacy ، Trans-Theoretical Model ، میوه ، سبزی ، موازنه تصمیم گیری ، خودکارآمدی ، الگوی فرانظریه ای