بررسی رابطه فرسودگی شغلی با روش مقابله ای پرستاران در بیمارستان های استان کردستان

فرسودگی شغلی نشانگانی است که در پاسخ به فشار روانی مزمن و بیشتر در حرفه های خدمات انسانی پدید می آید و دارای سه بعد خستگی عاطفی، مسخ شخصیت، و نبود موفقیت فردی است که تحت تاثیر عوامل گوناگون فردی و موقعیتی پدید می آید. از عوامل مهمی که بر فرسودگی شغلی اثر می گذارد روش های مقابله ای با فشار و متغیرهای جمعیت شناختی است که این پژوهش به بررسی رابطه این عوامل با ابعاد سه گانه فرسودگی شغلی پرداخته است. برای این کار، ۲۰۰ نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان، به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای گزیده شدند و پرسش نامه فرسودگی شغلی مازلاک و مقیاس روش های مقابله ای لازاروس برای ارزیابی فرسودگی شغلی و روش های مقابله ای در آنان اجرا شد. یافته ها نشان داد که خستگی عاطفی و مسخ شخصیت، همبستگی منفی معناداری با روش مقابله ای مساله مدار، و همبستگی مثبت معناداری با روش مقابله ای هیجان مدار دارد. همچنین همبستگی موفقیت فردی با روش مقابله ای مساله مدار مثبت و معنادار است، ولی با روش مقابله ای هیجان مدار معنادار نیست. آزمون t نشان داد که پرستاران مرد به گونه ای معنادار بیشتر از پرستاران زن روش مقابله ای مساله مدار را به کار می گیرند، اما تفاوت معناداری میان پرستاران زن و مرد در به کار گیری روش مقابله ای هیجان مدار وجود ندارد. پرستاران مرد به گونه ای معنادار بیش از پرستاران زن فرسودگی شغلی نشان دادند. افزون بر این، پرستارانی که شب ها هم کار می کردند بیش از پرستارانی که کار شبانه نداشتند فرسودگی شغلی داشتند. تفاوت معناداری در میزان فرسودگی شغلی پرستاران همسردار و بدون همسر به دست نیامد. یافته های دیگر نشان داد که متغیرهای سن و پیشینه کاری همبستگی منفی معناداری با فرسودگی شغلی دارد. سرانجام، یافته های آزمون واریانس یک سویه نشان داد که تفاوت معناداری در مسخ شخصیت و موفقیت فردی پرستاران بر اساس نوع استخدام و بخش کاری وجود دارد.

کلیدواژه ها:

فرسودگی شغلی ، متغیرهای جمعیت شناختی ، پرستاران ، روش های مقابله ای