برآورد اندازه موثر جمعیت گوسفند نژاد سنگسری با استفاده از روش های مختلف مبتنی بر تجزیه و تحلیل شجره

اندازه موثر جمعیت به علت رابطه مستقیم با نرخ افزایش همخونی و همچنین میزان کاهش تنوع ژنتیکی حاصل از رانش ژنتیکی، یکی از فراسنجه های مهم در ژنتیک جمعیت و حفظ ذخایر ژنتیکی به شمار می رود. در این تحقیق از اطلاعات شجره ای گوسفندان نژاد سنگسری که طی ۲۷ سال (۱۳۹۴-۱۳۶۸) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد شهرستان دامغان جمع آوری شده بود جهت برآورد اندازه موثر جمعیت با استفاده از شش روش مختلف استفاده گردید. در این روش ها از منابع اطلاعاتی مختلفی چون تعداد والدین نر و ماده در هر سال، نرخ افزایش همخونی بین دام ها و والدین آنها، نرخ افزایش همخونی بین دام ها و نسل قبلی آنها، نرخ افزایش ضریب خویشاوندی افزایشی، ضریب رگرسیون همخونی بر سال تولد و افزایش همخونی فردی جهت برآورد اندازه موثر جمعیت استفاده گردید. برآوردهای به دست آمده توسط روش های مختلف با هم متفاوت بوده و از ۴۱ تا ۸۳۶۹ راس متغیر بود. بهترین روش با توجه به برخی معیارها همچون بازه زمانی مورد استفاده، آزمون تشکیل یا عدم تشکیل زیرجمعیت ها، پایایی برآوردها و عدم برآورد منفی برای اندازه موثر جمعیت انتخاب گردید. با در نظر گرفتن معیارهای مورد نیاز، برآوردهای حاصل از روش افزایش همخونی فردی به عنوان بهترین برآورد از اندازه موثر جمعیت در این شجره انتخاب گردید. میانگین اندازه موثر جمعیت برآورد شده با استفاده از این روش ۱۳۱ راس بود. با توجه به بسته بودن این گله اصلاح نژادی و عددم ورود دام از دیگر گله ها، به کارگیری روش هایی جهت جلوگیری از کاهش اندازه موثر جمعیت همچون استفاده از روش مشارکت بهینه والدین توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

اندازه موثر جمعیت ، تجزیه و تحلیل شجره ، گوسفند سنگسری ، همخونی