ارزیابی اثر تاریخ نشاکاری بر رشد و عملکرد برخی ارقام کلم بروکلی (Brassica Oleracea L.) به عنوان کشت دوم پس از برداشت برنج تحت شرایط اقلیمی گیلان

بروکلی (Brassica Oleracea L.)یک گیاه زراعی سبزی زمستانه است که در بسیاری از کشورها کشت می شود. بروکلی حاوی تمامی ویتامین های ضروری، عنصر غذایی معدنی، آمینواسیدها و دارای آنتی اکسیدان و خواص ضد سرطانی می باشد. سبزیجات نقش اساسی در رژیم غذایی انسان بازی می کنند و برای حفظ بهداشت مناسب ضروری هستند. بروکلی یکی از سبزیجات برجسته در جهان است. انتخاب ارقام و تاریخ کاشت مناسب برای زراعت موفقت آمیز در طول فصل بارانی بسیار دشوار است. به همین دلیل، این آزمایش، به منظور ارزیابی اثرات تاریخ نشاکاری و ارقام بروکلی بر رشد و عملکرد آن ها اجرا شد.مواد و روش ها: این آزمایش در طی سال های زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ و ۱۳۹۹-۱۳۹۸ به صورت کرت های خردشده براساس بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط اقلیمی رشت (استان گیلان) اجرا شد. تیمارها شامل تاریخ نشاکاری در سه سطح ۷ شهریور، ۱۵ مهر و ۲۴ آبان ماه و چهار رقم کلم بروکلی شامل آگاسی، هراکلیون، آکوئیلس و رومانسکو به ترتیب، به عنوان کرت اصلی و فرعی بودند.یافته ها: در این آزمایش، اثر رقم، تاریخ شاکاری و اثر متقابل تاریخ نشاکاری × رقم بر تمامی صفات اندازه گیری شده شامل وزن کورد، عملکرد کورد، قطر کورد، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، طول و عرض برگ و قطر ساقه معنی دار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که بیش ترین وزن کورد (۸۲/۸۰۰ گرم)، عملکرد کورد (۳۶/۳۳ تن در هکتار)، قطر کورد (۴۲/۳۱ سانتی متر)، طول برگ کلم (۰۶/۵۷ سانتی-متر)، عرض برگ کلم (۶۹/۲۶ سانتی متر) و قطر ساقه کلم (۳۰/۶ سانتی متر) در رقم هراکلیون در واکنش به تاریخ نشاکاری ۷ شهریور به-دست آمد. ولی، بیش ترین ارتفاع بوته کلم (۷۰/۴۷ سانتی متر) و تعداد برگ در بوته (۴۱/۲۷ عدد) در رقم آکوئیلیس و تاریخ نشاکاری ۷ شهریور مشاهده گردید. به علاوه، رقم رومانسکو بعد از هراکلیون از نظر تمامی صفات زراعی مورد مطالعه بر دیگر ارقام کلم برتری نشان داد. همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد کورد و تمام صفات اندازه گیری شده نظیر وزن کورد، عملکرد کورد، قطر کورد، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، طول و عرض برگ و قطر ساقه وجود داشت.نتیجه گیری: در این آزمایش، تاخیر در تاریخ نشاکاری بسته به رقم کلم، سبب کاهش شدید در عملکرد کورد گردید. به نظر می رسد که تاخیر در تاریخ نشاکاری می تواند به دلیل افت ظرفیت فتوسنتزی، عملکرد کورد بوته های بروکلی را کاهش می دهد. بدین ترتیب، براساس نتایج این آزمایش، نشاکاری زودهنگام (۷ شهریور) بلافاصله پس از برداشت محصول برنج و آماده سازی زمین زراعی (کشت دوم) و رقم هراکلیون به منظور افزایش عملکرد کورد بروکلی در واحد سطح، تحت شرایط اقلیمی منطقه می تواند قابل توصیه باشد.

کلیدواژه ها:

انتقال نشاء ، سبزیجات ، صفات مورفولوژیک ، عملکرد کورد