کاربرد صفحات مستغرق در کنترل رسوب بار بستر آبگیرهای منشعب از کانال های آبیاری ذوزنقه ای شکل

احداث سازه های آبگیر که به منظور انحراف بخشی از جریان عبوری از کانال اصلی صورت می گیرد، موجب به وجود آمدن تغییراتی در شرایط هیدرولیکی در مقابل دهانه آبگیر می شود. این تغییرات سبب ایجاد و تقویت جریان های ثانویه و رسوب گذاری در ساحل آبگیر می شود. یکی از روش های موثر برای کنترل رسوب ورودی به آبگیر جانبی، کاربرد صفحات مستغرق می باشد. عمده مطالعات قبلی انجام شده در این زمینه، استفاده از صفحات مستغرق در کانال هایی با مقطع مستطیلی بوده است. این در حالی است که بیشتر کانال ها ذوزنقه ای شکل هستند. از این رو، این مطالعه با هدف کنترل رسوب ورودی به کانال فرعی در آب گیری از کانال ذوزنقه ای با استفاده از صفحات مستغرق انجام شده است. برای این منظور، چهار فاصله طولی بین صفحات H۴، H۶، H۸ و H۱۰ درنظر گرفته شد و آزمایش ها با اعداد فرود ۴۵/۰، ۵۵/۰، ۶۰/۰ و ۶۶/۰ و نسبت آبگیری ۵/۷ درصد انجام شد. کلیه آزمایش ها در کانال اصلی با مقطع ذوزنقه ای (۵/۱:۱) به طول ۲/۸ متر و آبگیر جانبی به طول ۶/۲ متر و زاویه آبگیری ۶۰ درجه انجام شد. نتایج نشان داد که کاربرد صفحات مستغرق به طور متوسط ۳۱-۱۹ درصد نسبت دبی رسوب ورودی به آبگیر جانبی کانال ذوزنقه ای را کاهش می دهد. همچنین طبق نتایج تحقیق حاضر، مناسب ترین فاصله طولی بین صفحات H۸ می باشد.

کلیدواژه ها:

جریان ثانویه ، رودخانه ، عدد فرود ، فاصله طولی ، کانال فرعی