تحولات مفهومی امر انقلابی در گفتمان اصلاح طلبی
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 153
فایل این مقاله در 35 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPTI-6-23_005
تاریخ نمایه سازی: 17 اردیبهشت 1401
چکیده مقاله:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات مفهومی امر انقلابی در گفتمان اصلاحطلبی انجام گرفت. برای تبیین معنادار رابطه میان امر انقلابیگری و اصلاحطلبی، از رهیافت نظری لاکلائو و موف استفاده گردید. با رحلت امام خمینی، گفتمان جمهوری اسلامی که با دالهای اسلام و جمهوریت مفصلبندی میشد، راه برای برداشتها و تفاسیر متفاوت باز شد که نتیجه آن، شکلگیری دو طیف سیاسی رقیب با عنوان «اصلاحطلب» و «اصولگرا» بود. گفتمان اصلاحطلبی، شعارهای انقلاب اسلامی همچون آزادی، مردمسالاری، قانونگرایی، دموکراسی دینی، حقوق بشر و ... را در خود جای داد و با این تفکر که نیاز جامعه ایرانی، داشتن روابط عادلانه و آزاد با همه جهان است، رویکردهای جدیدی را در خود پذیرا گردید. این گفتمان، حول دال مرکزی مردمسالاری و دال های شناور جامعه مدنی، توسعه سیاسی، قانونگرایی، آزادی و تساهل شکل گرفت و نظام معنایی را شکل داد که بر اساس آن سعی نمود ساختار معنایی گفتمان اصولگرایان را در هم شکند. در مقابل، اصولگرایان سعی کردند با ایجاد مفصلبندی جدید و افزودن دالهایی چون عدالت، امنیت، ارزش ها، تهاجم فرهنگی و ... حول دال مرکزی ولایت، نظام معنایی خود را شکل داده و دال مرکزی اصلاحطلبان و دالهای شناور آن را ساختارشکنی نمایند. گفتمان اصلاحطلبی امکانهای زیادی برای تحول در جامعه ایجاد کرد، اما نتوانست در مقابل موانع شکل گرفته پیروز شود. هرچند در گفتمان اصلاحطلبی، تغییراتی در عناصر انقلاب اسلامی شکل گرفت، اما این بدان معنا نبوده که امر انقلابی به کل از بین رفته است، بلکه بدان معناست که گفتمان اصلاحطلبی به جای تاکید بر مولفههایی همچون عدالتمحوری، به عناصری همچون مردمسالاری، آزادی، توسعه سیاسی و قانونمداری توجه نموده است. درواقع میتوان گفت که امر انقلابی در گفتمان اصلاحطلبی برساخته شده است و تولیدکنندگان گفتمان اصلاحطلبی همواره نقشی تاثیرگذار در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی داشته است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
منصور انصاری
استادیار گروه اندیشه سیاسی در اسلام پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
ناهید همتی نژاد
کارشناس ارشد رشته اندیشه سیاسی در اسلام ، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی