استفاده از شاخص های تحمل تنش برای ارزیابی تحمل اکوتیپ های Aegilops triuncialis به خشکی انتهایی

به منظور ارزیابی تحمل تنش خشکی تعدادی از اکوتیپ های Aegilops triuncialis آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در شرایط بدون تنش و تنش آخر فصل (آبیاری تا مرحله ۵۰% ظهور سنبله) در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۱۳۹۰ اجرا شد. شاخص های تحمل و حساسیت به خشکی برای عملکرد دانه محاسبه و تجزیه به مولفه های اصلی نیز بر اساس آنها انجام شد. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل تنش (TOL) اکوتیپ های هوراند و کرج حساسیت کمتری به تنش خشکی دارند. از نظر شاخص های تحمل تنش (STI) و میانگین هندسی بهره وری (GMP) که مقادیر بالای آنها نشان دهنده تحمل اکوتیپ های مورد بررسی می باشد، اکوتیپ هشترود به عنوان اکوتیپ متحمل شناسایی شد. گروه بندی اکوتیپ ها در نمودار سه بعدی بر اساس عملکرد در شرایط بدون تنش (Yp)، تنش خشکی (Ys) و شاخص تحمل تنش (STI)، نشان داد که اکوتیپ های هشترود و ماکو در شرایط بدون تنش و تنش خشکی، و اکوتیپ هوراند در شرایط تنش دارای عملکرد بالایی هستند. با انجام تجزیه به مولفه های اصلی و ترسیم نمودار بای پلات، اکوتیپ های هشترود، ماکو و هوراند متحمل به تنش خشکی معرفی شدند. با توجه به همبستگی مثبت و معنی دار شاخص های STI، GMP و MSTI۱ و MSTI۲ با عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش، می توان از این شاخص ها به عنوان شاخص های مناسب در شناسایی اکوتیپ های متحمل استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، شاخص های تحمل ، Aegilops triuncialis