«گونه شناسی سفال نوع لرستان؛ در پرتو بررسی های باستان شناختی جدید در لرستان»
محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 13، شماره: 4
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 298
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JARCS-13-4_007
تاریخ نمایه سازی: 31 خرداد 1401
چکیده مقاله:
سفال نوع لرستان طی سده های نخستین هزاره اول ق.م در منطقه پیشکوه لرستان رواج یافته است. تاکنون گونه شناسی جامعی از این گونه سفال ارائه نشده و تنها نوع منقوش آن شناخته شده است. به همین دلیل سفال نوع لرستان به سفال منقوش باباجانIII نیز شهرت دارد. علت عدم وجود گونه شناسی کامل سفال نوع لرستان، کمیاب بودن این نوع سفال در محوطه های کاوش شده و همچنین محدود بودن بررسی ها و مطالعات باستان شناختی هزاره اول ق.م در پیشکوه طی دهه های گذشته است. نتیجه این فقدان در برخی موارد سبب بروز اشتباهاتی در تاریخ گذاری محوطه ها و نیز گونه شناسی سفال های مربوط به آنها شده است. اما طی سال های اخیر با کشف سفال نوع لرستان در کاوش چندین محوطه و نیز طی بررسی های هدفمند نگارنده در منطقه پیشکوه، داده های لازم برای این پژوهش به دست آمده است. لذا در این مقاله سعی شده با اتکا به داده های کاوش ها و بررسی های جدید باستان شناختی، گونه شناسی جامعی از سفال نوع لرستان ارائه شود. در این راستا تلاش شده بر اساس طبقه بندی یکسری از مشخصه ها مانند کیفیت ساخت، نقوش و فرم ظروف گونه شناسی معتبری از این نوع سفال ارائه گردد. نتایج این پژوهش نشان داد که سفال نوع لرستان یک فرهنگ سفالگری طی سده های نخستین هزاره اول ق.م در منطقه پیشکوه بوده است. این گونه سفال از لحاظ کیفیت ساخت در سه نوع ظریف، متوسط و خشن ساخته شده است؛ و به سه صورت سفال با تزیینات منقوش، سفال با تزیینات حجمی و سفال ساده تولید شده است. وجود انواع استانداردها در سفال نوع لرستان که با مطالعه و گونه شناسی این سفالینه ها حاصل شد، نشان از تولید آنها در سطح گسترده دارد. علاوه بر آن، محوطه حاکمیتی باباجان تپه منبع اصلی توزیع این فرهنگ سفالگری بوده است؛ به طوری که بیشترین حجم و اصلی ترین نمونه های سفال نوع لرستان در این محوطه به دست آمده است. این پدیده خود می تواند نشانگر نوعی از وحدت سیاسی- فرهنگی حوزه پیشکوه طی اوایل هزاره اول ق.م باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علیرضا گودرزی
دانش آموخته دکترای باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا، دانشکده هنر و معماری، همدان.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :