نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در برنامه ریزی محیط زیست روستایی: مطالعه موردی

استقرار و پیدایش سکونت‌گاه‌ها اعم از شهری و روستایی پیش از هرچیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. زیرا عوارض و پدیدهای طبیعی در مکان گزینی، پراکندگی، حوزه نفوذ، توسعه فیزیکی، مورفولوژی سکونتگاه ها دارای اثرگذاری قاطعی هستند و گاه به عنوان یک عامل مثبت و زمانی هم به عنوان یک عامل منفی و بازدارنده عمل می کنند. یکی از اهداف عمران و توسعه روستایی این است که برنامه ریزی برای استفاده از زمین بگونه ای تنظیم شود که ضمن بهره برداری از منابع طبیعی و اصلاح شرایط محیط طبیعی، از فعالیت عوامل مورفوژنیک زیانبار در محیط جلوگیری شود و تعادلی در مورفودینامیک آن منطقه ایجاد نماید. بنابراین در مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های روستایی توجه به دینامیک اکوسیستم ها و محیط طبیعی در هدایت و توسعه آتی روستاها بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش با شیوه توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از روش شناسی کیفی با مد نظر قرار دادن نقش عوامل ژئومورفولوژیک در برنامه ریزی روستایی، به شناسایی و بررسی عوامل ژئومورفولوژیکی در برنامه ریزی توسعه روستای پریدر ابوالحسن شهرستان ملایر که به دلیل موقعیت کوهستانی از اهمیت خاصی در مطالعات ژئومورفولوژیکی برخوردار است، پرداخته است. نتایج حاصله نشان می دهد، که از مجموع شاخص های ژئومور فولوژیکی که در سه عنصر سطوح، خطوط و نقاط در محدوده این روستا مورد سنجش قرار گرفت، در بیشتر مولفه های هر سه عنصر، عوامل ژئومورفولوژیکی از جمله عوامل شیب، وسعت، رودخانه در سطح محدوده روستای پریدر در ابعاد کالبدی – فیزیکی بیشتر به صورت موانع برنامه ریزی روستا به حساب می آیند که از این بابت سازوکارهای خاصی در جهت توسعه آتی روستا را می طلبند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی روستایی ، برنامه ریزی محیط زیست عوامل ژئومورفولوژیکی ، شهرستان ملایر ، روستای پریدر