برآورد پارامترهای ژنتیکی در کلزا با استفاده از روش های مختلف دی آلل گریفینگ

تئوری و نحوه تجزیه تلاقی های دی آلل توسط تعداد زیادی از دانشمندان بیان و توسعه داده شده است. گریفینگ (Griffing ۱۹۵۶) تجزیه دی آلل را در چهار روش مختلف بیان نمود. هر یک از این چهار روش در چهار مدل آماری توضیح داده شده است. هدف از این بررسی مقایسه بین برآورد پارامترهای ژنتیکی در این چهار روش مختلف در گیاه کلزا ((Brassica napus L. است. در این بررسی هفت لاین کلزا در تمامی حالات ممکن (تلاقی های مستقیم و متقابل) با یکدیگر تلاقی داده شدند. نتاج حاصله که شامل ۴۲ F۱و تلاقی متقابل بود به همراه هفت والد مربوطه در قالب یک طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار به مقایسه گذارده شدند. تجزیه ترکیب پذیری لاین ها از نظر دوازده صفت زراعی با استفاده از روش های چهار گانه گریفینگ انجام شد. واریانس های افزایشی( σA۲) و غالبیت( σD۲) و درجه غالبیت (σA۲/ σD۲) برای هر یک از صفات تحت بررسی در چهار روش دی آلل گریفینگ برآورد شد. نتایج نشان داد که در روش سوم، برآورد واریانس ژنتیکی برای تمامی صفات منفی بود. در روش دوم و چهارم نیز این برآورد برای تعدادی از صفات منفی شد اما تنها در روش اول برآورد واریانس افزایش و به طبع آن درجه غالبیت برای تمامی صفات تحت بررسی مثبت بود. مقدار عددی واریانس می بایست همواره مثبت باشد اما با توجه به فرمول های برآورد واریانس افزایشی، دیده شد که هرگاه در جدول های تجزیه واریانس میانگین مربعات ترکیب پذیری خصوصی (SCA) بزرگ تر از میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی (GCA) شود برآورد واریانس افزایشی منفی خواهد بود. این وضعیت در روش های ۲، ۳ و ۴ مشاهده شد اما در روش اول (دی آلل کامل با والدین) برای صفات تحت بررسی دیده نشد. این امر به عنوان معیاری جهت مقایسه روش های دی آلل گریفینگ در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در این بررسی روش اول گریفینگ نسبت به سایر روش ها برآورد بهتری از اجزاء واریانس ژنتیکی را به دست می دهد.

کلیدواژه ها:

Canola ، Combining ability ، Specific combining ability ، Genetic variance ، Additive genetic variance ، کلزا ، ترکیب پذیری عمومی ، ترکیب پذیری خصوصی ، واریانس ژنتیکی ، واریانس ژنتیک افزایشی