بررسی اثر مداخله آموزشی با استفاده از تئوری شناختی اجتماعی(SCT) بر کاهش اعتیاد به اینترنت در دانشجویان

زمینه و هدف : گسترش ابعاد مختلف شغلی، آموزشی و ارتباطی اینترنت، لزوم استفاده از این ابزار را در افراد گروه های مختلف و به ویژه دانشجویان، روشن می سازد. بر اساس مطالعات، دانشجویان از گروه های در معرض خطر اعتیاد به اینترنت هستند. لذا به منظور تعدیل مخاطرات، این پژوهش با هدف کاهش استفاده از اینترنت در دانشجویان انجام شده است.مواد و روش ها : این مطالعه از نوع مداخله نیمه تجربی بود و بر روی ۲۰۱نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در سال ۱۴۰۰انجام شد. در ابتدا، دانشجویان به پرسشنامه محقق ساخته SCT و اعتیاد به اینترنت یانگ پاسخ دادند. سپس افراد با توزیع مشابه در درجات مختلف اعتیاد (عدم اعتیاد، در معرض اعتیاد و معتاد)، به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. گروه مداخله به مدت ۶هفته، محتواهای آموزشی برای کاهش اعتیاد به اینترنت دریافت نمود و در این مدت گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. دو ماه پس از انجام مداخله، پرسشنامه ها مجددا توسط دو گروه تکمیل شد و داده ها با نرم افزارSPSS نسخه ۲۶تحلیل شد.نتایج : بازه سنی شرکت کنندگان، ۱۸تا ۴۲سال بود. داده ها نشان داد پس از مداخله آموزشی، بین دو گروه مداخله و کنترل، اختلاف آماری معنادار (p<۰/۰۵)، در سازه های این نظریه شامل دانش، انتظار پیامد، انتظار ارزش، خودکارآمدی غلبه بر موانع، خودتنظیمی و سازگاری عاطفی مشاهده شد اما اختلاف آماری در دو گروه از نظر نمره اعتیاد به اینترنت (p= ۰/۷۱۹) و هم چنین ساز های محیط (p=۰/۰۲۱)، خودکارآمدی (p=۰/۱۱۹) و درک موقعیتی (p=۰/۹۷۶) پس از مداخله آموزشی، معنادار نبود.نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان داد مداخله آموزشی، هر چند بر اغلب سازه های نظریه در گروه مداخله موثر بود، اما اختلاف آماری نمره اعتیاد به اینترنت در دو گروه، معنادار نبود. با توجه به نتایج حاصل از مطالعه، پیشنهاد می شود که مداخلات آموزشی بیش تری مبتنی بر این نظریه ها و مدل های آموزش بهداشت برای کاهش وضعیت اعتیاد به اینترنت در دانشجویان علوم پزشکی صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

اعتیاد به اینترنت ، نظریه شناختی اجتماعی ، رفتار اجتماعی ، شناخت ، دانشجو