مروری بر شناسایی رانت های مولد و نقش آن بر اقتصاد مدیریت شهری

دهه ۱۳۷۰ سیاست کوچک سازی دولت و تعدیل اقتصادی سبب شد که کمک های دولتی به شهرداریها در کشور قطع شود. پیامد آن روی آوردن شهرداری ها به درآمدهای حاصل از فروش مازاد تراکم بود. تحلیل این سناریو عبارت بود از ظهور "رانت اقتصادی غیر مولد"جهت تامین اعتبارات و بودجه پیش بینی شده شهرداری ها ،این کافی بود تا الگوی جدیدی تحت عنوان الگوی "رانت و رانتیر در اقتصاد مدیریت شهری و اداره شهر" هویدا شود. پژوهش حاضر با رویکرد ی اقتصاد سیاسی، به شناسایی عوامل موثر بر بروز رانت در سازمان مدیریت شهری (شهرداری) پرداخته است. این هدف با مصاحبه هایی از صاحب نظران مدیریت شهری دنبال شد که خروجی آن شناسایی ۱۹ متغیر در قالب ۷ عامل بود. سپس با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری در نرم افزار spss و میک مک به تبیین روابط بین آن ها پرداخته شد، که خروجی آن شناسایی ۸ متغیر کلیدی از جمله؛ کانون های قدرت، اقتصاد نفتی، نبود شفافیت، سیاست حامی پروری، تمرکزگرایی، ضعف نهادهای مردمی، تصدی گری دولت، نفوذ سیاسی بوده است. این عوامل می تواند بر اساس عملکرد مدیریت شهری در قالب شهرهای بزرگ ایران ، کم و کیف تسلط دیدگاه رانتیر در آن ها تشدید یا تضعیف شده و فضای شهری را تحت تاثیر مثبت یا منفی قرار دهد. برای خروج بخش های درگیر در نهاد شهرداری از چرخه رانت، می باید حرکتی جامع در ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به صورت بالابه پایین و از پایین به بالا در سیاست گذاری و عمل درپیش گرفته شود.راهکار های مولد شدن شهرداری ها منوط به گذار مدیریت اقتصادی،سیاسی و اجتماعی از روش اداره امور سنتی به الگوی حکمروایی خوب شهری و در سه مرحله ایجاد می گردد:مرحله اول شناسایی دارایی های موجود ، مرحله ی دوم برند سازی و حرکت از شهرهای مصرف گرا به سمت شهرهای مولد سرمایه گذار و سوم شکوفایی شهری با استفاده از رانت های مولد مانا و تامین منابع آن به ویژه در حوزه مدیریت منابع و سرمایه های انسانی برای ایجادمزیت رقابتی پایدار است.

کلیدواژه ها:

رانت مولد مانا ، مدیریت شهری ، شکوفایی اقتصادی ، شهرداری