ظرفیت شناسی نمادهای منطقه البروج در فلزکاری عصر سلجوقی به منظور طراحیفرش دستباف معاصر

فلزکاری سلجوقی یکی از هنرهای دوران اوج هنر ایران اسلامی است که با به کارگیری نقوش نجومی در وسایل فلزی و تزئینات ظروف علاوه بر ارزش افزونی که به آنها بخشیده، دریچه جدیدی به دنیای علم نیز باز نموده است. هدف از این مقاله بررسی ظرفیت شناسی نقوش نجومی از منظر بصری، فرهنگی، هویتی، نمادشناسی و همچنین به کارگیری آن در طراحی فرش دستباف به جهت نوآوری، خلاقیت و ترکیب بندی تازه ای، با نگرش بینارشته ای، جایگاه متفاوتی برای عرضه فرش دستباف معاصر ایران فراهم خواهد نمود. مطالعات پیشین به بررسی مفاهیم صور فلکی، انواع فلزات سلجوقی از نظر جنس و نوع و نحوه ساخت، پرداخته است. روش تحقیق در این مقاله به صورت تاریخی، توصیفی، تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهده نمونه های موزه ای صورت گرفته است. در این پژوهش نتایج مشخص می کند که نمونه های صور فلکی بر آثار فلزکاری بسیار زیاد و متنوع هستند. ولی نمونه های به کار رفته در انواع هنرها، به ویژه فرش به تعداد محدود استفاده شده است. یافته های این تحقیق در راستای آشنایی بیشتر با دوره تاریخی سلجوقی، فلزکاری، مفاهیم نجوم، منطقه البروج و انواع ظرفیت های آنها، همین طور آشنایی دانش آموختگان فرش در به کارگیری انواع نمادها و مفاهیم آسمانی بر دست بافته ها و ایجاد نوآوری و شکست چهارچوب های تکرار، واقع شده است.

کلیدواژه ها:

سلجوقی ، فلزکاری ، اجرام آسمانی ، فرش ، طراحی