اثر بخشی آموزش مبتنی بر فراشناخت بر کیفیت خواب و مولفه های آن در پرستاران

مقدمه:  خواب هر فردی با سلامتی او در ارتباط است و پرستاران به دلیل نوع شغل­شان بیشتر از دیگران در معرض خواب با کیفیت پایین هستند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش فراشناخت بر کیفیت خواب و مولفه­های آن در پرستاران بیمارستان­های دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود. روش کار: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پی­گیری با گروه کنترل بود. با روش نمونه گیری در دسترس ۳۶ نفر پرستار از بیمارستان­های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال ۱۳۹۹  براساس ملاک های ورود و خروج به مطالعه انتخاب شدند، و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند(هرگروه ۱۸ نفر). گروه آزمایش  تحت آموزش  ۱۲ جلسه ۷۵ دقیقه­ای آموزش مبتنی بر فراشناخت قرار گرفتند. مشارکت کنندگان با پرسشنامه جمعیت شناسی در ابتدا و پرسشنامه کیفیت خواب پیترزبورگ در ۳ مرحله مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ استفاده گردید. یافته: میانگین­ و انحراف معیار نمرات کیفیت خواب قبل از آموزش در گروه آزمایش و کنترل به ترتیب ۱/۸۰±۱۳/۱۱­ و ۱/۹۳±۱۱/۷۲­ بود که پس از آموزش در پس آزمون به ۲/۳۵±۸/۴۴ و ۲/۲۷±۱۲/۲۸ و در پیگیری به ۱/۵۶±۷/۷۲ و ۲/۲۱±۱۱/۷۸ تغییر یافت. نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که میانگین کیفیت خواب و مولفه­های کیفیت ذهنی خواب، تاخیر در به خواب رفتن، مدت زمان خواب و میزان بازدهی خواب در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس آزمون تا پیگیری معنادار بوده (۰/۰۰۱>p) است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی بر فراشناخت به پرستاران می­تواند روش مناسبی برای بهبود کیفیت خواب از طریق تاثیر گذاری بر مولفه های کیفیت ذهنی خواب، اختلال عملکرد روزانه، تاخیر در به خواب رفتن و میزان بازدهی خواب باشد.  

کلیدواژه ها:

Metacognition Training ، Sleep Quality ، Signs of Insomnia ، Nurses ، آموزش فراشناخت ، کیفیت خواب ، نشانه های بی خوابی ، پرستاران