ارزیابی برخی خواص مکانیکی دو واریته خرمالو در مراحل مختلف رسیدگی به منظور بهینه-سازی سامانه های پس از برداشت

زمینه مطالعاتی: تعیین خواص انواع محصولات کشاورزی برای استفاده در طراحی و بهینه­سازی ماشین ها و سامانه­های پس از برداشت در راستای کاهش ضایعات و افزایش ماندگاری، کیفیت و توان رقابت با محصولات خارجی، امری ضروری است. امروزه به دلیل نیاز روز افزون کشور و به­منظور حفظ سلامت جامعه استفاده از میوه تازه و با کیفیت مناسب ضروری به­نظر میرسد. از طرفی سالانه درصد بالایی از محصولات میوه­ای به­دلیل وجود آسیبهای مکانیکی تلف می­شوند و یا کیفیت آن­ها کاهش مییابد. هدف:در این مطالعه برخی خواص مکانیکی مشارکت­کننده در آسیب مکانیکی شامل انرژی نفوذ، نیروی نفوذ و ضریب برجهندگی میوه خرمالو تعیین شدند. روش کار: در این پژوهش آزمایش­هایی جهت تعیین این خواص مکانیکی دو رقم میوه خرمالو به نام های D. Kakiو D. Virginiana در سه زمان برداشت (نارس، نیمه رسیده و رسیده)  و سه سرعت بارگذاری ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میلیمتر بر دقیقه با استفاده از دستگاه آزمون بافت انجام شد و برای به­دست آوردن ضریب برجهندگی که می­تواند معیاری برای تعیین میزان کوفتگی خرمالوباشد، از روش صوتی ابداعی استفاده شد. بدین منظور میوه­های خرمالو از سه ارتفاع ۱۰، ۲۰ و ۳۰ سانتی متری بر روی صفحه صلب دستگاه به­صورت آزاد رها شدند. نتایج: میانگین نیروی مورد نیاز برای نفوذ کردن به رقم D.virginianaبیشتر از رقم D.Kakiبود و با افزایش سرعت بارگذاری میانگین نیروی مورد نیاز برای نفوذ به هر دو رقم خرمالو افزایش یافت. با افزایش رسیدگی محصول میانگین انرژی نفوذ کاهش و با افزایش سرعت بارگذاری میانگین نیروی نفوذی افزایش یافت. تفاوت مقادیر میانگین ضریب برجهندگی میوه­های خرمالو که از سه ارتفاع متفاوت رها شده بودند، در هر سه زمان برداشت و برای هر دو رقم در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. از آن­جایی که ضریب برجهندگی معیاری از کوفتگی می­باشد بنابراین ضریب برجهندگی کوچک­تر بیانگر انرژی جذب شده بیشتر توسط میوه و احتمال صدمه کوفتگی بیشتر است. زمانی­که خرمالو به­صورت نارس و یا حداقل نیمه رسیده (بلوغ تجاری) روانه بازار شود، صدمات مکانیکی به­طور قابل توجهی کاهش مییابد.

کلیدواژه ها:

انرژی نفوذ ، خرمالو ، صدمه مکانیکی ، ضریب برجهندگی ، نیروی نفوذ