تبیین مولفه های دسترسی در فرآیند اطلاع یابی در فضای مجازی بر اساس نظریه تغییر بنیادین: مطالعه موردی دانشجویان جدیدالورود کارشناسی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز

هدف: تبیین مولفه های دسترسی بر اساس یکی از ابعاد نظریه تغییر بنیادین در فرآیند اطلاع یابی دانشجویان در فضای مجازیروش شناسی: پژوهش حاضر کیفی و به شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جامعه پژوهش دانشجویان جدیدالورود کارشناسی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز بودند که فرآیند نمونه گیری با روش گلوله برفی انجام شد. نهایتا با بهره گیری از نظرات ۲۱ نفر از دانشجویان داده های مورد نیاز به اشباع رسید. برای تحلیل داده های کیفی و استخراج مولفه ها، از شیوه کدگذاری روش شناسی نظریه داده بنیاد و نرم افزار مکس کیو. دی. ای. استفاده شد. یافته ها: به منظور طراحی الگوی دسترسی و یافتن مفهومی مشترک از تعریف پدیده (دسترسی)، شرایط علی(زمینه استفاده از دانش و توانایی دیگران و انواع محتوای مورد استفاده در فضای مجازی)، متغیرهای زمینه ای (ابزارهای دسترسی به اطلاعات)، راهبردها (نحوه دسترسی به منابع اطلاعاتی، برخورداری از مهارت های لازم برای استفاده مستقل از منابع اطلاعاتی، استفاده از دانش و توانایی دیگران در فضای مجازی)، شرایط مداخله گر (موانع دسترسی به اطلاعات) و پیامدهای دسترسی (کاربرد فضای مجازی برای کاربران) مشخص شد.اصالت و ارزش: ارزش مقاله حاضر در نشان دادن یکی از ابعاد مهم نظریه تغییر بنیادین (دسترسی) است که به واسطه محیط مجازی تحت تاثیر قرار می گیرد. نتایج: پیدایش منابع الکترونیکی در فضای مجازی به ویژه اینترنت، شبکه جهانی و ویژگی های منحصر فضای مجازی رفتار اطلاع یابی دانشجویان را تغییر داده و برای اطلاع یابی نیازمند داشتن توانایی و مهارت های لازم در زمینه سواد اطلاعاتی، سواد رایانه ای، سواد اینترنتی، سواد ارتباطی، سواد انتقادی و سواد فرهنگی هستند.

کلیدواژه ها:

information seeking behavior ، Access ، fundamental change theory ، students ، virtual space