سنگ نگاری و شیمی کانی دایک های تفریتی و بیگانه سنگ های همراه، شمال خاور مشکین شهر(شمال باختر ایران)

منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال خاور شهرستان مشکین شهر و از  نظرساختاری در زون البرز باختری-آذربایجان واقع شده است. دایک های تفریتی دارای بیگانه سنگ های (زینولیت ها) پیروکسنیتی و گابرویی هستند. کانی­ شناسی دایک تفریتی و بیگانه سنگ ها شامل پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، آنالسیم، آمفیبول، الیوین، فلوگوپیت بوده و بافت میکرولیتیک پورفیریک، میکروکریستالین، گرانولار و کومولایی عمده ­ترین بافت آنها است. باتوجه به داده های کانی شیمی و همچنین وجود بلورهای شکل دار، همگن و درشت آنالسیم می توان نتیجه گرفت که بلورهای آنالسیم ثانویه هستند و در نتیجه واکنش های ماگمایی تاخیری در شرایط گرمابی (هیدروترمالی) بر روی بلورهای لوسیت اولیه تشکیل شده اند. ترکیب الیوین در بیگانه سنگ های گابرویی کریزولیتی است. ترکیب شیمی کانی پیروکسن در دایک های تفریتی و بیگانه سنگ گابرویی دیوپسید می باشد. کلینوپیروکسن های مورد مطالعه با ترکیب آلکالن انطباق خوبی با محیط زمین ساختی کمان ماگمایی از خود نشان می دهند. همچنین کلینوپیروکسن ها در فشارهای کم تا متوسط تشکیل شده اند که بیانگر تبلور آنها طی صعود ماگما و در اعماق متفاوت است. میزان آهن فریک در کلینوپیروکسن ها نشان دهنده فوگاسیته بالای اکسیژن ماگماست. کلینوپیروکسن­ های دایک های تفریتی و گابرویی در فشار ۱۰ و ۱۲ کیلوبار، دمای بین ۹۵۰ و ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد و ژرفای بین ۴۵-۳۵ و ۵۰-۴۰ کیلومتر تشکیل شده ­اند. ترکیب شیمیایی آمفیبول­ های مربوط به بیگانه سنگ های پیروکسنیتی از نوع آمفیبول های کلسیک و مگنزیوهاستنگسیت می باشند. میانگین زمین فشارسنجی بر اساس مقدار آلومینیم، برای بیگانه سنگ های پیروکسنیتی ۹-۷  کیلوبار می­ باشد. دماسنجی آمفیبول­ ها، دمای تشکیل آنها را ۹۵۰-۹۰۰ درجه سانتی گراد نشان می دهد. ترکیب شیمیایی میکاها از نوع فلوگوپیت بوده و عدد منیزیم در میکاها ۰/۷۷ است.

کلیدواژه ها:

دما- فشار سنجی ، دایک تفریتی ، بیگانه سنگ ، شیمی کانی ، گابرو ، پیروکسینیت ، مشکین شهر