تحلیل جزیره گرمایی و بررسی روند غیرخطی تغییرات دمای ۱۳۰ ساله مشهد

جزیره گرمایی شهری برآمده از افزایش درجه ی حرارت برخی شهرها در مقایسه با حومه شهر یا محدوده های روستایی نزدیکشان است. چنین پدیده ای از مخاطرات محیطی تلقی می شود و مشکلات فراوانی دارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی روند غیرخطی و تحلیل نقاط شکست دمای ۱۳۰ساله مشهد با روش های وابستگی خاکستری و رگرسیون مارس وهمچنین مقایسه با ایستگاه های برون شهری در جهت بررسی تاثیر جزیره گرمایی بر روند افزایش دمای شهر مشهد انجام شده است. آمار ۱۳۰ ساله دمای ماهانه شهر مشهد از سال ۱۲۶۴ تا ۱۳۹۳ به کار رفته که نقطه شکست(شروع جزیره گرمایی) با روش وابستگی سامانه خاکستری در سال ۱۹۷۹ تعیین شد. آزمون های حداقل مربعات، من-کندال و سن، وجود روند را پس از نقطه شکست تایید کردند. افزون بر این ایستگاه برون شهری طرق-کرتیان و چند ایستگاه شاهد برای مقایسه و بررسی وجود روند (تشکیل جزیره گرمایی) تحلیل شد. آزمون ویلکاکسون اختلاف معنی داری بین میانگین های جفت شده دو ایستگاه بعد از نقطه شکست را نشان داد. پس از تایید وجود جزیره گرمایی در جهت تحلیل روند غیرخطی دمای سالانه مشهد سه الگوی چندجمله ای، کمانک های هموار (Spline) و رگرسیون کمانک های تطبیقی (MARS) به سری زمانی دمای مشهد برازش داده شد. هر سه الگو روند گرم شدن شهر مشهد را که Sمانند است، تایید می کنند. شیب تند جزیره گرمایشی مشهد بین سال های ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹ شروع و تا سال ۲۰۰۰ ادامه داشته و شیب سال های اخیر بسیارکم و به حالت نسبتا ایستایی رسیده است. همچنین نتایج نشان داد دمای متوسط شهر مشهد بعد از سال ۱۹۷۹ حدود ۵/۲ درجه افزایش داشته است.

کلیدواژه ها:

آزمون من کندال ، جزیره حرارتی ، سامانه وابستگی خاکستری ، کمانک های تطبیقی ، کمانک های هموار