ارزیابی کارایی روشهای زمین آماری در تهیه نقشه تغییرات TDS و PH چشمه ها (مطالعه موردی: حوضه آبخیز میرده، کردستان)

هدف از انجام این پژوهش، تعیین مناسب ترین روش میان یابی به منظور بررسی و تحلیل مکانی اندازه اسیدیته و غلظت املاح محلول چشمه های حوضه آبخیز میرده واقع در شمال غربی استان کردستان است. به این منظور ۲۶۸ دهنه چشمه از مجموع ۹۰۷ چشمه موجود در منطقه مورد مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شد و پس از اندازه گیری EC و PH چشمه ها، ۱۶۸ نمونه از چشمه ها به عنوان چشمه های آموزشی به صورت تصادفی و با پراکنش مناسب انتخاب شد و از ۱۰۰ چشمه باقیمانده برای آزمایش و اعتبارسنجی مدل استفاده شد. تجزیه و تحلیل مقایسه ای بین روشهای زمین آمار مانند کریجینگ معمولی و کریجینگ ساده، کریجینگ جهانی و روشهای معین مانند عکس فاصله، تابع شعاعی، چند جمله ای موضعی، چند جمله ای عام در میزان توانایی آنها در تخمین غلظت PH و TDS چشمه ها انجام گرفت. نتایج ارزیابی صحت با استفاده از چشمه های آزمایشی نشان داد که در تخمین غلظت املاح محلول روش چندجمله ای عام درجه۳ با داشتن پایین ترین میزان RMSE (۶۹/۶۶) و همچنین در تخمین PH روش کریجینگ ساده با کمترین RMSE (۰۰۵/۰) نسبت به سایر روشها نتایج بهتری در برآورد مشخصه های متناظر داشته اند. بنابراین با استفاده از نقشه های درون یابی شده این مشخصه ها می توان نسبت به تخمین مقادیر TDS و PH سایر چشمه های موجود در حوضه اقدام کرد. بررسی نتایج به دست آمده از درون یابی مقادیر TDS انطباق بسیار خوبی با تغییرات ژئومرفولوژی و توپوگرافی منطقه داشته و در مناطقی که فعالیت های انسانی بیشتر بوده و اراضی کشاورزی بیشتری وجود دارد، میزان شوری و غلظت املاح محلول چشمه ها افزایش یافته است.

کلیدواژه ها:

Geostatistic ، Grounwater spring ، pH ، TDS ، Water quality