تاثیر اندیشه های خواجه نصیرالدین طوسی در معماری و شهرسازی دوره ایلخانی

قرون هفت و هشت عصر شکوفایی معماری و شهرسازی ایران پس از فروکش شدن حمله مغول و تشکیل حکومت ایلخانی است. یکی از افراد تاثیرگذار در این دوره، خواجه نصیرالدین طوسی است که با درایت خود توانست نظر هولاکوخان را به خود جلب کند و در مقام وزارت، در برخی از فعالیت های عمرانی و نظارت بر امور ساخت حضور داشته باشد. خواجه در علوم مختلف از جمله ادبیات که شاخه ای از هنر محسوب می شود صاحب نظر بود ؛ و عمق مطالب وی می تواند در بر گیرنده سایر انواع هنری باشد. هدف مقاله بررسی مفاهیم هنری و هندسی خواجه نصیرالدین طوسی و بیان اندیشه های نشات گرفته از مفاهیم و مبانی فلسفی و حکمی خواجه؛ سعی در تبیین ویژگی های معماری و شهرسازی متاثر از این اندیشه ها دارد. این پژوهش در پی پاسخگویی به پرسش هایی چون چگونگی تاثیر خواجه نصیر در معماری و شهرسازی دوره ایلخانی با توجه به جایگاه علمی و حکومتی، و چگونگی ارتباط این اندیشه ها با معماری و شهرسازی دوره ایلخانی است. نتایج این تحقیق بر پیوند میان معماری و شهرسازی دوره ایلخانی با اندیشه های فلسفی و هندسی خواجه تاکید دارد. نوع تاثیرگذاری به نحوی است که خواجه توانسته به یاری جایگاه علمی و حکومتی خود، سه موضوع سیاست، علم و مذهب را باهم تلفیق کند و علاوه بر استفاده نظری از اندیشه های حکمی و فلسفی شیعه در قالب شهر آرمانی، بصورت مستقیم نیز با استفاده از علومی مانند ریاضی، هندسه و نجوم در ساخت و تزئینات بناهای دوره ایلخانی و ارتباط دادن وقف با شهرسازی اثرگذار باشد.

کلیدواژه ها:

اندیشه ، خواجه نصیرالدین طوسی ، معماری ، شهرسازی ، ایلخانی