اثر بخشی برنامه آموزشی تعامل مادر کودک مبتنی بر سبک دلبستگی ایمن بر مولفه های دلبستگی دانش آموزان با اختلال های اضطرابی

زمینه و هدف: اصلاح سبک­ دلبستگی کودک یکی از روش­ های کاهش آسیب­های ناشی از اختلال­ ها و هیجان­ های منفی است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر­بخشی برنامه آموزشی تعامل مادر­-­کودک مبتنی بر سبک دلبستگی ایمن بر مولفه های دلبستگی دانش ­آموزان دوره ابتدایی دارای اختلال­ های اضطرابی انجام شد. روش: این مطالعه از نوع نیمه­ آزمایشی با استفاده از طرح پیش ­آزمون­-­ پس ­آزمون با گروه گواه و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش، دانش ­آموزان دختر دارای اختلال­ های اضطرابی منطقه ۳ شهر تهران شاغل به تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در پایه ­های دوم و سوم دبستان و مادران آنها بود. با استفاده از روش نمونه ­گیری هدفمند،۳۰ دانش ­آموز دارای اختلال­ های اضطرابی به همراه مادرانشان وارد مطالعه شده و به صورت تصادفی در گروه آموزش (۱۵ نفر) و گواه (۱۵ نفر) جایدهی شدند. جهت جمع­ آوری داده­ ها از پرسشنامه دلبستگی (کاپنبرگ و هالپرن، ۲۰۰۶) استفاده شد. گروه آموزش برنامه آموزشی تعامل مادر­-­کودک مبتنی بر سبک دلبستگی ایمن را در ۱۲ جلسه دریافت کرد، ولی به گروه گواه آموزشی داده نشد. در پایان هر دو گروه در مراحل پس­ آزمون و پیگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل داده ­ها توسط نسخه ۲۴ نرم­افزار SPSS و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی انجام شد. یافته ­ها: نتایج نشان داد در مرحله پس ­آزمون تفاوت معنا­دار کلی بین گروه آموزش و گروه گواه در نمرات مولفه های دلبستگی وجود داشت (۰/۰۵>p)، به نحوی که برنامه آموزشی به بهبود مولفه های تکامل انطباقی مثبت، واکنش هیجانی، و دوری­گزینی منجر شد. همچنین این معنا­داری (۰/۰۵>p) در مرحله پیگیری پس از ۵۰ روز، پایدار بود. نتیجه ­گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان گفت برنامه آموزشی تعامل مادر­-­کودک مبتنی بر سبک دلبستگی ایمن به بهبود سبک دلبستگی در دانش­ آموزان دوره ابتدایی دارای اختلال ­های اضطرابی منجر شد. در نتیجه می ­توان از این برنامه آموزشی به عنوان مداخله ­ای مناسب برای بهبود مشکلات ناشی از دلبستگی کودکان دارای اختلال­ های اضطرابی در دوره ابتدایی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

Mother-child Interaction ، attachment style ، attachment components ، anxiety disorders ، درمان تعامل مادر کودک ، سبک دلبستگی ، اختلال های اضطرابی کودکان