واسنجی ضرایب رابطه آنگستروم- پرسکات در ایستگاه های منتخب استان خراسان رضوی

میزان تابش کل خورشیدی رسیده به سطح زمین، یکی از مهم­ترین پارامترها در توازن گرمایی سیستم زمین-جو محسوب می­شود. در تحقیق حاضر از رابطه­های بلک و آلن به­ترتیب برای تخمین تابش کل خورشیدی روزانه رسیده به سطح زمین و لایه بالایی جو استفاده شد. مقادیر تابش برآورد­شده در سطح زمین توسط رابطه بلک با داده­های پیرانومتر ایستگاه مشهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که بین مقادیر تابش اندازه­گیری­شده با پیرانومتر و مقادیر تابش برآورد­شده توسط رابطه بلک اختلاف کمی وجود دارد. سپس ضرایب رابطه آنگستروم- پرسکات در ایستگاه مشهد واسنجی و نتایج آن بر اساس معیارهای مختلف آماری، با مدل­های آنگستروم- پرسکات که در تحقیقات قبلی برای ایستگاه مشهد پیشنهاد شده بود، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد مدل تدوین شده در این مطالعه از دقت بالاتری برخوردار است. ریشه میانگین مربعات خطا برای مدل پیشنهادی توسط نگارندگان، علیزاده و خلیلی و فائو به ترتیب معادل ۵۷/۴، ۶۱/۴ و ۰۲/۵ مگاژول بر مترمربع بر روز به­دست آمد. سپس با در دست­ داشتن مقادیر تابش به­دست آمده توسط رابطه بلک و آلن، ضرایب رابطه آنگستروم- پرسکات در دیگر ایستگاه­های استان خراسان رضوی نیز واسنجی گردید. در نهایت، مقادیر تابش به­دست آمده بر روی یک سطح افقی در روی زمین با استفاده از روش کریجینگ معمولی پهنه­بندی شد. نتایج حاصل از پهنه­بندی تابش نشان داد مناطق جنوبی استان از نظر دریافت تابش خورشیدی، پتانسیل بیشتری دارند.

کلیدواژه ها:

تابش ، رابطه آلن ، رابطه آنگستروم- پرسکات ، رابطه بلک ، روش کریجینگ معمولی